تربیت

هر انسانی از کار و کوشش دیگران استفاده می‌کند و بدون زحمت و رنج آن‌ها، نمی‌تواند زندگی کند. خود او نیز وظیفه دارد که به مقدار توانایی کار و کوشش کند و به انسان‌های دیگر سود برساند. کارگران بهترین و شریف‌ترین مردم هستند.

بچه‌ی لجوج اصرار دارد هر کار خواست انجام دهد و کسی مزاحمش نباشد، اگر مطابق میلش رفتار نکردند گریه و داد و قال راه می‌اندازد. خودش را به زمین می‌کشد، سرش را به دیوار می‌کوبد و نعره می‌زند، قهر می‌کند، غذا نمی‌خورد، شیشه و ظروف را می‌شکند، حتی گاهی به پدر و مادر یا خواهر و برادر حمله می‌کند.

این گونه پدران و مادران، خودشان را به جای عقل کودک قرار می‌دهند، به جایش می‌فهمند، تصمیم می‌گیرند و انتخاب می‌کنند. کلیه‌ی کارها حتی خوردن، خوابیدن، حرف زدن و بازی کردن او را کنترل می‌کنند و مطابق سلیقه‌ی خود اداره‌اش می‌کنند. کودک، آزادی و حق تصمیم و اراده ندارد و بدون اجازه‌ی پدر و مادر، نمی‌تواند کاری را انجام دهد.

مردان نیرومند و با شخصیت، از مشکلات زندگی نمی‌هراسند و با استقلال نفس و اعتماد به خدا، به جنگ آن‌ها می‌روند و با پشتکار و فعالیت، آن‌ها را مغلوب خود می‌سازند. همت و اراده‌ی عالی هر دشواری را آسان، و بلکه محالات را نیز ممکن می‌گرداند.

سئوال‌های کودکان یکسان نیست، بلکه در سنین مختلف و به نسبت افراد، تفاوت دارد. کودکان باهوش، پرسش‌های دقیق‌تر و بیش‌تری دارند و هر چه بر اطلاعات آنان افزوده شود، سئوال‌های دقیق‌تری مطرح می‌سازند. کودک با سوالات و کنجکاوی‌های خود، می‌خواهد در شناخت جهان خارج، از اطلاعات و تجربه دیگران استفاده کند.

اصل وجود این صفت بد نیست، ولی مهم، استفاده و بهره‌برداری از آن است. اگر درست رهبری شد و مورد استفاده قرار گرفت، نتایج خوبی به وجود خواهد آورد. کودک در ابتدای امر خوب و بد را تمیز نمی‌دهد. ملاک خوبی و بدی هر کار، در نظر او جالب بودن یا جالب نبودن آن برای پدر و مادر است.

بازی یک امر طبیعی است و همانند نفس کشیدن برای کودک ضرورت دارد. در سال‌های پیش از دبستان، بزرگ‌ترین سرگرمی و مشغله‌ی کودک بازی است و بعد از آن، اندک اندک از میزان آن کاسته شده و کارهای اساسی‌تر جای آن را می‌گیرد. کودک برای بازی کردن دلیل ندارد، اما به هر حال نمی‌تواند بازی نکند.

ترس صفتی همگانی است که کم و بیش در عموم افراد وجود دارد. ترس به‌طور اجمال برای حفظ انسان لازم است و در مجموع، صفت بدی نیست. کسی که به‌طور کلی از ترس خالی باشد، طبیعی نیست و بیمار و ناقص می‌باشد. به‌واسطه‌ی ترس است که انسان از حوادث خطرناک فرار می‌کند و خود را از مرگ نجات می‌دهد...

مهر ورزیدن به کودک، امری است لازم، ولی این‌که کودک بخواهد مادر و پدر تمام وقت خود را به او اختصاص دهند و همیشه او را مورد نوازش قرار دهند، صحیح نیست.

فرزند در تمام عمر نیازمند محبّت است. او از محبّت‌های پدر و مادر شادمان و از بی‌مهری‌های آنان افسرده می‌گردد. به ویژه در نوجوانی و جوانی که دوران بحران روانی است، بیش از سایر اوقات به دلسوزی‌ها، مهربانی‌ها و دلجویی‌های پدر و مادر نیازمند است.

انسان تشنه‌ی محبّت است و محبّت، حیات بخش دل‌هاست. هر کسی که خود را دوست دارد، دلش می‌خواهد محبوب دیگران هم باشد. احساس محبوبیت، دل را شادمان می‌گرداند.

درست است که نوزاد معانی کلمه‌ها و جمله‌ها را نمی‌فهمد و خصوصیات مناظر و اشکال را تشخیص نمی‌دهد، ولی صداها، آهنگ‌ها، مناظر و اشکال را می‌شنود و می‌بیند و اعصاب و مغزش از آن‌ها متأثر می‌گردد.

نوزاد از سرو صدای زیاد و جابه جا شدن تنفر دارد، اما مخالف تکان دادن نیست. او دوست دارد در آغوش مادر یا در گهواره تکان داده شود. از تکان دادن احساس آرامش و دل گرمی می‌کند، زیرا حرکت، نشانه‌ی آن است که کسی در همان نزدیکی وجود دارد و مراقب اوست، در صورتی که خاموشی و بی‌حرکتی نشانه‌ی تنهایی است.

هر کس نام خوب و نام خانوادگی زیبایی داشته باشد، همیشه و در همه جا سربلند است و هر کس نام زشتی داشته باشد، شرمنده است و آن نام را یک عیب می‌شمارد و همیشه احساس حقارت می‌کند و حتی گاهی به‌وسیله‌ی بی‌ادبان مورد تمسخر قرار می‌گیرد.

در مورد کودک، موقع دقیق گرسنگی و سیری را نمی‌توان تشخیص داد، زیرا قادر به سخن گفتن نیست تا بتواند احساسات درونی خویش را بیان کند. گرچه کودک ابتدا برای رفع گرسنگی شیر می‌نوشد، اما کم کم به خوردن عادت می‌کند و از مکیدن پستان لذت می‌برد.

متأسفانه بسیاری از مادران جوان با تقلید از مادران جوامع غربی، می‌کوشند نوزادان خود را با شیرخشک و سایر غذاهای مخصوص تغذیه کنند. این به‌طور کلی مغایر با تغذیه‌ی صحیح کودک در سنین طفولیت است.

عبور بچه از یک مجرای تنگ خطرناک‌ترین سفری است که آدمی در طول عمرش انجام می‌دهد، زیرا ممکن است بچه له شود یا به شکستگی استخوان دچار گردد و یا ممکن است استخوان‌های نازک و ظریف سر که هنوز به خوبی وصل نشده‌اند ـ فشرده شود و به اعصاب و مغز کودک لطمه وارد سازد.

بهانه‌های دیگر از قبیل اشتغال در خارج منزل و شغل اداری و یا زیاد بودن بچه‌ها نیز عذر شرعی و وجدانی نیست که عمل زشت کورتاژ را تجویز نماید. ساقط کردن بچه نه تنها زشت و حرام است، بلکه اسلام برای این گناه بزرگ جریمه‌ی نقدی هم مقرر داشته است که به نسبت حالات مختلف جنین تفاوت دارد.

تغییر وضع غذای مادر و داروهایی که به مصرف می‌رساند و بیماری‌هایی که دچار می‌شود، در جنین اثر می‌کنند ... یک اختلال کوچک حاصل در اوائل زندگی جنینی، اثرات بزرگی طی رشد به بار خواهد آورد. روی این اصل است که زنان مسئولیت مخصوصی برای حفظ تندرستی خود در دوره‌هایی دارند که احتمال آبستن شدن آن‌ها می‌رود.

والدین طفل می‌توانند او را در کاخی از سلامت مزاج نشو و نما دهند یا در بیغوله‌ی خراب و نمناک بپرورانند و مسلم است که چنین مکانی در خور زیستن روح جاودانی بشری نیست. به همین جهت، پدر و مادر بزرگ‌ترین مسئولیت‌ها را در مقابل بشر به‌عهده دارند.