روزه

یک هزارم این ترس از فقر دنیا را از فقر آخرت نداریم؛ هیچ نمی‌ترسیم مبادا پس از مرگ خانه‌ام تنور آتش باشد و خوراکم حمیم و غسّاق جهنّم و لباسم قطران متعفّنِ سوزان.

مع‌الاسف می‌بینیم آنچه که در صحنه‌ی زندگی اکثر ما مشاهده نمی‌شود، همان گوهر گرانبهای انقطاع و بریدگی از غیر خداست، بلکه آنچه بالعیان مشاهده می‌شود دلبستگی بسیار شدید نسبت به غیر خدا از مال و منال و جاه و مقام است.

وقتی که مناسک حجّ خود را انجام دادید، نتیجه‌ی حاصل از آن باید ذکر و یاد خدا باشد، آنچنان که در مرکز مملکت وجود شما که قلب و روح شماست، تنها حاکم فرمانروا خدا باشد و بس، در تمام شئون زندگی شما یاد خدا جلوه کند و از تمام اعضاء و جوارح شما آثار اطاعت از فرمان خدا بارز گردد.

باید روح و جان انسان با روح و جان عالم مرتبط گردد تا انسان به معنای واقعی تحقّق یابد، در این صورت است که در مقام آگاه گشتن از احکام آسمانی خدا و پی بردن به اسرار آن احکام برمی‌آید و می‌فهمد معنای نماز و روزه و حجّ چیست و چه آثاری از آنها باید در روح انسان پدید آید تا بیماری‌های هلاک‌انگیز آن درمان شود.

ای بندگان خدا از شما عمل خواسته‌اند و عمل! تنها با آرزوی خالی از عمل به شما چیزی نمی‌دهند؛ آن عمل را هم پی‌گیر باشید و ادامه بدهید و به اندک آن اکتفا نکنید. استوار باشید و استوار از راه راست پا بیرون ننهید و بیراهه نروید.

ما هیچ چاره‌ای جز تهذیب نفس و اصلاح حالات قلبی خود نداریم و این هم، راه منحصرش عمل بر طبق دستورات آسمانی دین از اتیان واجبات و ترک محرّمات است.

رنگ خدا، یعنی توحید و ایمان خالص، قلب انسانِ موحّدِ مؤمن به روز حساب و جزا و تسلیم در مقابل اوامر و نواهی خدا، رنگ خدا را پذیرفته و رنگین به صبغه‌ی الهی شده است.

از کلام خدا بهره ببرید و منتفع شوید و از موعظه‌های خدا پند پذیرید و نصیحت خدا را قبول کنید؛ چه آنکه خدا به طور مسلّم، با دلایل روشن، حقایق را برای شما بیان کرده و [حجّت را بر شما تمام نموده] راه عذری برای شما باقی نگذاشته است.

اگر در ابعاد گوناگون زندگی، اعمّ از زندگی شخصی یا خانوادگی یا اجتماعی، از کسب و کار و معاملات و معاشرات، آلودگی به گناه و محرّمی از محرّمات خدا را می‌بینیم، بدون هرگونه تأخیر و تعلّل اقدام برای رفع و برطرف ساختن آن بنماییم که به همین زودی، عمر به پایان می‌رسد و خود را در موقف حساب خدا می‌بینیم.

از نظر قرآن و بینش الهی، همه چیز عالم از زمان و مکان و اعمال و اخلاق و لحظه به لحظه‌ی عمر ما دارای باطن و ملکوت است و آثار خاصّ به خود را دارد و در روز قیامت که روزِ بُروز باطن اشیاء است، بارز خواهد گشت.

خدایا این ماه مبارک رمضان روزهایش سپری گشت و شب‌هایش تمام شد، حال در این جریان، من چه وضع و حالی پیدا کرده‌ام، خدایا تو بهتر می‌دانی و از خود من به حال من آگاه‌تری.

ما قرآن را از لحاظ تفکّر و تدبّر در معارف و عمل به احکام و دستورات آسمانی‌اش که هدف اصلی از نزولش بوده است، کنار گذاشته و مهجور و متروکش ساخته‌ایم و آن میهمان عالیقدر آسمانی را نه به خانه‌ی قلب و نه به متن زندگی خود راهش داده‌ایم.

خلاصه اینکه بهشتیان از یوسف دنیا هم زیباترند و جهنّمیان از گرگ و خوک دنیا هم زشت‌تر و وحشت‌انگیزتر. حال قرآن کریم از خلال آیات آسمانی‌اش، هم جمال دلربای بهشت را نشان می‌دهد و هم عَقَبات پرسوز و گداز جهنّم را تا حالت خوف و رجا در پیروان خویش ایجاد کند.

هر کس اندکی کار نیک یا بد در دنیا انجام دهد، آن را در آخرت می‌بیند و در واقع، اعمال انسان در دنیا همچون بذری است که در زمین جان انسان افشانده می‌شود و این بذر در سرای آخرت رشد می‌کند و به صورت محصول بهشتی یا جهنّمی به خود انسان باز می‌گردد.

سه ناحیه از نواحی وجود انسان بسیار خطرناک است و آن سه ناحیه اگر با رعایت دستورات آسمانی دین اصلاح نشوند، منشأ مفاسدی بسیار بزرگ اجتماعی قرار خواهند گرفت. آن سه ناحیه عبارتند از: ۱- جاه طلبی ۲- مال طلبی ۳- غریزه‌ی جنسی.

از ما خواسته‌اند هم اداء زکات مال کنیم و هم تطهیر جان از رذائل بنماییم تا طهارت جان، زمینه‌ی ذکر و مواجهه‌ی قلبی با خدا را فراهم سازد و دنبال آن نماز که معراج انسان مؤمن است و نیل به لقای خدا تحقّق یابد.

موظّفیم تحقّق تقوا را حدّاقل در زندگی شخصی و خانوادگی خود بیازماییم که آیا واقعاً در چند ناحیه از نواحی زندگی خود توانسته‌ایم به تقوا که سرمایه‌ی حیات ابدی ماست تحقّق بخشیم؟

اعمال عبادی هم که در دنیا انجام می‌دهیم، وقتی دارای ارزش اخروی خواهند بود که نشأت گرفته‌ی از مَلَکه‌ی تقوا باشند. مَلَکه‌ی تقوا نیرویی است که در جان انسان پیدا می‌شود و آدمی را مانع از این می‌شود که مرتکب گناه گردد.

قرآن می‌فرماید: تنها عاملی که می‌تواند حالت آرامش و طمأنینه در قلب و جان انسان به‌وجود بیاورد، آنگونه که برای از دست دادن هیچ چیز احساس اضطراب و تشویش و نگرانی ننماید، توجّه روحی به خداست!

انسان مؤمن نه عملی را از روی ریا انجام می‌دهد و نه واجبی را از روی حیا ترک می‌کند، برای احکام و اوامر الهی ارزش قائل می‌شود.