پایگاه اطلاع رسانی دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

هرگاه در منطقه یا محیطى، رسم بر این باشد كه هنگام برخورد با یكدیگر مصافحه مى  كنند (حتّى زنان با مردان) و اگر این كار را ترك كنند، اهانت و اسائه‌ی ادب نسبت به طرف مقابل محسوب مى  شود؛ حكم دست دادن زن و مرد با این فرض چیست؟

آیا مرد مى  تواند براى آگاهى از خصوصیات جسمى و زیبایى دخترى كه مى  خواهد با او ازدواج كند، عكس یا فیلم او را مشاهده كند؟ در صورتى كه دختر، فامیل و آشنا باشد، چه حكمى دارد؟

زن باید بدن و زیور آلات و آرایش خود و هر آن چه را كه نزد عرف زینت محسوب مى  شود، در برابر مرد نامحرم بپوشاند و تنها دست و صورت از آن استثنا شده است.

بطور کلّی دختران و زنان باید در مقابل مردان نامحرم به نحوی لباس بپوشند و راه بروند و صحبت کنند که موجب توجّه و نگاه سوء و تهییج مردان نشوند و اگر کردند گناه بزرگ است.

تمام احکام شریعت که فرامین پروردگار است، بر مبنای علم و حکمت او و به دنبال تربیت و رشد بشریت صادر شده و بدین سبب شاه کلید حلّ مشکلات و معضلات کمال یافتن انسان هاست.

حجاب مایه‌ی تشخّص و آزادی زن است؛ برخلاف تبلیغات ابلهانه و ظاهربینانه‌ی مادی گرایان، مایه‌ی اسارت زن نیست. زن با برداشتن حجاب‌های خود، با عریان کردن آن چیزی که خدای متعال و طبیعت پنهان بودن آن را از او خواسته، خودش را کوچک می کند، خودش را سبک می کند، خودش را کم ‌ارزش می کند.

خستگی ستم ها و آزارهای بی پایان در حقّ زنان در جهان غرب، گروهی از بانوان غربی را به سمت راهی برای آرامش و کمال هدایت کرده و اندیشمندان را بدان واداشته تا به دنبال راه خلاصی از این منجلاب باشند.

تمایلات زیباشناسانه در نهاد فطری بشر و خلط آن با گرایش های غریزی، می توانست موازنه‌ی روابط اجتماعی میان زن و مرد را بدون ایجاد امنیتی مشخّص برای زنان، بر هم زند. این بود که ادیان در مقام تشریع، توجّه بیشتری را به پوشش زنان مبذول داشتند.

بی‌تردید با استفاده از حجاب مشکی و پرهیز از چشم چرانی، زمینه‌ی بسیاری از گناهان که به سبب تحریکات و تهییجات جنسی در جامعه ایجاد می‌شود، برچیده شده و جامعه و افراد آن از مرد و زن و کوچک و بزرگ روی آرامش بیشتر را به خود می‌بینند.

تردیدی نیست عوامل مختلفی در لباس مانند نازک نبودن، گشاد بودن و نوع رنگ در تأمین پوشش بیشتر مؤثر هستند. در بین رنگ ها، رنگ های تیره و مشکی در تأمین حجاب حداکثری بانوان در بیرون منزل موثّر هستند؛ چون رنگ های تیره و مشکی موجب استتار و پوشانده شدن بیشتر اشیای دیگر و مانع از دیده شدن آن ها می شوند.

در مورد لباس زنان در دوران خلفای عباسی نیز در تاریخ نقل شده است که زنان این دوره از حجابی که سرتاسر بدن را می پوشاند و معمولاً سیاه رنگ بود استفاده می کردند. این سیره‌ی اسلامی چادرپوشی بانوان، در بسیاری از دوره های تاریخی دیگر نیز وجود داشته است.

جلباب و چادر از نظرهای ذکر شده همخوانی و تشابه بسیار نزدیکی با یکدیگر دارند، به گونه ای که می توان ادّعا کرد که حجاب حداکثری چادر مشکی، دارای ریشه و منشأ قرآنی است و در قرآن مجید از چادر مشکی با لفظ جلباب تعبیر شده است.

یکی از فلسفه ها و حکمت های حجاب حداکثری و جلباب این است که این نوع از پوشش و حجاب، نشانه‌ی ظاهری از صلاح و عفاف باطنی است و از این رو، عامل مهمّی در مقابل آزار مزاحمان و در نتیجه باعث صیانت و حفاظت زنان می گردد.

جلباب همانند چادرهای ایرانی پرده ای بزرگ بوده که روی سر بانوان قرار می گرفته و در موارد لزوم و مواجهه با نامحرم، بانوی استفاده کننده از آن می توانسته چهره‌ی خود را با آن بپوشاند و این یکی از ویژگی های جلباب و چادر است و روشن است این ویژگی مهم در پوشش هایی مثل مانتو وجود ندارد...

تاکنون ثابت شد از نظر اسلام رعایت حجاب حداکثری مطلوبیت دارد، حال این سؤال قابل طرح است که آیا در قرآن کتاب آسمانی دین اسلام، نوع و شکل خاصّی از پوشش که تأمین کننده‌ی حجاب حداکثری باشد، بیان شده است؟

بدون تردید لزوم حجاب و پوشش یکی از مهم ترین واجبات الهی برای زنان است که تأمین کننده‌ی عفّت و تقوای آنان است. تقوا در فرهنگ قرآن و اسلام، حجاب و پوشش درونی و باطنی در مقابل گناه و کار خلاف است که آثار آن در رفتار ظاهری و بیرونی تجلّی می یابد.

در این که وضعیت ایده‌ آل در جایی است که فعل با اراده و اختیار شخص سرزند، بحثی نیست، امّا اگر نگاه طیفی به انجام اخلاقیّات داشته باشیم، درمی‌ یابیم که، مخصوصاً از منظر اجتماعی، پاره ‌ای از اجبارها نسبت به برخی افراد برای رشد اخلاقیِ کلانِ جامعه ضرورت دارد.

در ابتدا از اشکال کنندگان باید پرسید: حتّی اگر بپذیریم حجاب اجباری، امری اخلاقی نیست، آیا ربطی دارد به این که فردی که از سر اجبار محجّبه گردیده، شایسته‌ی مذمّت باشد؟ و اگر مقصود، مذمّت اجبارکنندگان است، چه ربطی به موضوع بحث (قضاوت اخلاقی درباره‌ی خود حجاب) دارد؟

برخی می گویند: یکی از اشتباهات ما در جمهوری اسلامی اجبار حجاب بوده است. حتّی اگر نتوانیم از آن تراجع کنیم باید علم به این داشته باشیم که این تصمیم گیری و سیاست گذاری خطا بوده است. چون حجاب چندین بُعد دارد. یک بعدش اعتقادی است، یک بعدش سبک زندگی است.

حجاب از جمله احکام الهی است که همواره مورد شبهات و بحث های بسیاری واقع شده است که از جمله‌ی آن ها نقد «قانون حجاب» و طرح بحث «حجاب اجباری» است؛ عبارتی که کارشناسان دینی آن را مغالطه می دانند.