معاد

نباید فراموش کنیم که روح و جسم ما یک بایگانى عجیب اسرارآمیز از تمام اعمال و رفتار و سخنان عمر ماست، یعنى همانطور که غذاهائى از آغاز عمر تاکنون خورده‌ایم در جسم ما - بدون استثناء اثر گذارده، و آثار هر یک از آنها در خون ما، در سلولهاى بدن، در استخوان و رگ و پى ما وجود دارد...

ایراد دیگرى که در مورد معاد جسمانى مى‌کنند این است که اگر بنا شود تمام افراد انسان در روز رستاخیز با همین بدن مادى بازگردند، اصولاً خاکهاى روى زمین براى آن همه انسان کافى نیست، و به این صورت گرفتار کمبود مصالح اصلى براى ساختمان این همه انسان مى‌شویم!

در قرآن هر کجا سخن از معاد به میان آمده، منظور معاد جسمانى بوده است و اصولاً کمتر کسى در محیط نزول قرآن «معاد روحانى فقط» را انکار مى‌کرده است، بنابراین وحشتى که عرب جاهلى از طرح معاد قرآن داشته به خاطر همان جنبه‌ی جسمانى آن بوده است.

آیا زندگى بعد از مرگ تنها جنبه‌ی روحانى دارد؟ یعنى جسم به هنگام مرگ براى همیشه از ما جدا مى‌شود و زندگى جاویدان تنها مربوط به روح است؟ و یا اینکه معاد در هر دو جنبه صورت مى‌گیرد، یعنى جسم و روح توأماً باز مى‌گردند؟

مکرر آزمایش شده که پدران و مادران و بستگان نزدیک و دوستان صمیمى یک مرتبه و بدون عامل شناخته شده‌اى در درون دل خود احساس تشویش و ناراحتى و اضطراب مى‌کنند بدون آنکه خودشان دلیل آن را بدانند، چیزى نمى‌گذرد که معلوم مى‌شود حادثه‌ی ناگوارى براى فرد مورد علاقه‌ی آنها رخ داده بوده است...

خواب چیست؟ چرا انسان به خواب مى‌رود؟ اصولاً در حال خواب چه نوع تغییرات فیزیولوژیکى در انسان پیدا مى‌شود؟ صحنه‌هایى را که انسان در خواب مى‌بیند و رؤیا نامیده مى‌شود چیست و چگونه است؟

دانشمندان از قدیم دریافته بودند که نیروى مرموزى در بدن انسان وجود دارد که بدون توسل به وسائل عادى مى‌تواند در افراد و یا اجسام دیگر اثر بگذارد که بعدها نام آن را «نیروى مغناطیس» و یا «مانیتیسم» که همان «مغناطیس» است نامیدند!

ممکن است مغز انسان فرسوده شود ولى با فرسوده شدن مغز، خانه‌اى که نقشه‌اش از بیست سال قبل در ذهن ما ثبت شده فرسوده نمى‌گردد، و از یک نوع ثبات که خاصیت جهان ماوراى ماده است برخوردار است.

آگاهى ما از موجودات خارجى، مثلاً از اینکه این کتاب پیش روى ما است و خطوط و نقوشى دارد از این راه است که نقشه‌اى از آنها در ذهن ما ترسیم مى‌گردد و از این طریق احاطه به وضع خارج پیدا مى‌کنیم. این نوع علم را در فلسفه «علم حصولى» یا ارتسامى مى‌نامند.

آیا جهانى بیرون از وجود ما هست یا نه؟ مسلماً چنین جهانى وجود دارد، و ایده‌آلیستها - که وجود جهان خارج را انکار مى‌کنند و مى‌گویند: هر چه هست «مائیم» و «تصورات ما»، و جهان خارج درست همانند صحنه‌هایى که در خواب مى‌بینیم چیزى جز تصوّرات نیست - سخت در اشتباهند...

نخستین چیزى که سبب توجه انسان به مسئله‌ی روح شده موضوع خواب و رؤیا بوده است. انسان - حتى انسان قبل از تاریخ - در عالم خواب صحنه‌ها و عوالم وسیعى را مشاهده مى‌کرد که پس از بیدارى هیچ یک از آنها را در محیط خود نمى‌دید.

دقتی که در ساختمان کوچکترین واحد این جهان به کار رفته همانند دقتى که در ساختمان عظیمترین واحدهاى غول پیکر آن دیده مى‌شود حیرت‌انگیز است. و «انسان» - در این میان - لااقل کاملترین موجودى است که ما تاکنون شناخته‌ایم، و با آن ساختمان عجیب خود عالیترین محصول این جهان - البته تا آنجا که ما مى‌دانیم - محسوب مى‌گردد.

ما که نمى‌فهمیم براى چه آمده‌ایم؟ و براى چه هستیم؟ و براى چه خواهیم رفت؟ به همین دلیل، احساس بیهودگى و پوسیدگى مى‌کنیم، و این احساس رنج دهنده هر وقت از کار روزانه فارغ مى‌شویم و لحظه‌اى در فکر فرو مى‌رویم به ما دست مى‌دهد.

انسان در برابر خلافکاری‌ها و بیدادگری‌ها و آلودگی‌ها در «چهار دادگاه مختلف» در همین جهان مجازات و محکوم به پرداختن جریمه‌هاى سنگینى مى‌شود که «نخستین» آنها دادگاه اسرارآمیز «وجدان» است که گاه به تنهایى همه‌ی حساب‌ها را تصفیه مى‌کند و چیزى باقى نمى‌گذارد.

همانطور که روح ما از دو دستگاه «خودآگاه» و «ناخودآگاه» تشکیل یافته، قوانین جهان بزرگ هم در دو رشته تنظیم شده‌اند، قوانین آفرینش (تکوین) و قوانین قراردادى (تشریع) که گویا در جهان هستى اولى دستگاه ناخودآگاه روح جهان را تشکیل مى‌دهد و دومى «خودآگاه» آن را.

عادت کردن و خو گرفتن به چیزى در عین اینکه بسیارى از مشکلات ما را حل می‌کند گاهى گمراه کننده است، زیرا، موضوع ساده‌اى را که قبلاً ندیده‌ایم و بدان عادت نداریم براى ما مهم است مثل اینکه دندان اسبى آنچنان نمو و رشد کند که از دهان او سر بیرون آورد، یا مرغى تخم خود را به صورت کروى یا مخروطى بگذارد که همه جا با آب و تاب از آن یاد مى‌شود.

زندگى جاویدان، در طول تاریخ همواره از رؤیاهاى طلایى و دیرینه‌ی انسان بوده، اما اکنون این رؤیا به حقیقت پیوسته است و این امر مدیون پیشرفتهاى شگفت انگیز علم نوینى است که «کریونیک» نام دارد...

همین موضوع درس بزرگى، به آنها که در امر رستاخیز شک و تردید داشتند، داد که اگر زندگى پس از خوابى که «برادر مرگ» بلکه همچون «خود مرگ» بوده امکان پذیر باشد، زنده شدن مردگان نیز چندان بعید به نظر نمى‌رسد، و این نقطه‌ی عطفى در افکار مذهبى آنها بود»... .

همین درختى که الان در برابر ما ایستاده و به نظر سى ساله مى‌رسد شاید تا کنون صدها هزار بار متولّد شده و مرده و پوسیده و خاک شده و از نو بوسیله‌ی یک بذر کوچک، جان گرفته و جذب ریشه‌هاى آن شده و زندگى را از سر گرفته است، و معلوم نیست در آینده نیز چند بار این صحنه‌ی مرگ و زندگى تکرار گردد؟

از کبریتى که آتش مى‌زنیم تا کوره‌هاى عظیمى که با چوب یا ذغال سنگ مى‌سوزند هر کدام صحنه‌اى از رستاخیز انرژیهاست، چگونه قرآن این حقیقت را در جمله‌ی کوتاهى بازگو کرده است؟