زندگی حضرت امیرالمومنین(ع)

سعد وقّاص كه در باطن از دشمنان امام(ع) بود و به ‏مقامات معنوی و افتخارات بارز آن حضرت رشك می برد، و روزی كه عثمان به ‏وسیله‏ مهاجمان مصری كشته شد همه مردم با كمال میل و رغبت، امیر مؤمنان(ع) را برای خلافت و زعامت انتخاب كردند، جزو چند نفر انگشت شماری بود كه از بیعت با امام(ع) امتناع ورزیدند...

سپاه اعراب از مشرکین مکّه و یهود اطراف مدینه در کنار خندقی که شش روز پیش از ورود آنان، مسلمانان اطراف مدینه حفر کرده بودند قرار گرفت، آنان تصور می‏کردند که همچون گذشته با مسلمانان در بیابان اُحد یا بدر روبرو خواهند شد ولی این بار اثری از سپاه اسلام ندیدند و در نتیجه به‏ پیشروی خود ادامه دادند تا به ‏دروازه‏ شهر مدینه رسیدند مشاهده خندقی ژرف در نقاط آسیب پذیر مدینه آنان را حیرت زده ساخت، شمار سربازان دشمن از ده هزار نفر گذشته بود در حالی که عدد سربازان اسلام از سه هزار نفر تجاوز نمی‌‏کرد.

ارتش اسلام مکانی را اردوگاه خود قرار داد که از پشت به‏یک مانع و حافظ طبیعی یعنی کوه احد محدود می‏شد، ولی در وسط کوه بریدگی خاصّی بود که احتمال می‏رفت دشمن،کوه را دور زند و از وسط آن بریدگی در پشت اردوگاه مسلمانان ظاهر شود، پیامبر(ص) برای رفع این خطر عبدالله بن جبیر را با پنجاه تیر انداز روی تپّه‏ای مستقر ساخت که از نفوذ دشمن از این راه جلو گیری کنند و فرمان داد که هیچگاه از این نقطه دور نشوند.

دختر پیامبر(ص) مورد میل و علاقه من است، این را گفت و دست از کار کشید و راه خانه‏‌ی پیامبر(ص) را که در آن وقت در خانه امّ سلمه به ‏سر می‏‌برد در پیش گرفت، هنگامی که در خانه‏‌ی رسول اکرم(ص) را کوبید، پیامبر(ص) فوراً به‏ امّ سلمه فرمود: برخیز و در را باز کن که این کسی است که خدا و رسولش او را دوست می‏‌دارند.

گروهی از مسلمانان که به ‏عللی نتوانسته بودند مکّه را برای هجرت به‏ مدینه ترک کنند پیوسته مورد آزار قریش بودند و اموال آنان و کسانی که مهاجرت کرده و اما موفق به ‏انتقال دارائی خود نشده بودند همواره از طرف قریش تهدید می‌‏شد.

دشمنان احساس کردند که حضرت علی(ع) آماده است تا پای جان با آنان بجنگد و به‏ چشم خود ديدند که نزديک بود يکی از آنان جان خود را از دست بدهد، لذا از تصميم خود برگشته و راه مکّه را پيش گرفتند، و امام(ع) نيز حرکت به ‏سوی مدينه را ادامه دادند در نزديکی کوه ضجنان يک شبانه روز به‏ استراحت پرداخت تا افراد ديگری که تصميم مهاجرت دارند به‏آنان بپيوندند.

هیچ یک از آن دو فرشته نتوانستند مرگ را بپذیرند و خود را در راه زندگی دیگری فدا کنند، سپس خدا به‏ آن دو فرشته خطاب کرد که به ‏زمین فرود آیید و ببینید که علی(ع) چگونه مرگ را خریده، خود را فدای پیامبر(ص) کرده است، سپس جان علی(ع) را از شر دشمن حفظ کنید.

چهل نفر مسلّح كه به ‏قصد كشتن پیامبر(ص) جمع شده بودند اطراف خانه را محاصره كرده و از شكاف در به ‏داخل می‌‏نگریستند و وضع خانه را عادی می‏‌دیدند و چنین می‏‌پنداشتند كه پیامبر(ص) در بستر خود آرمیده است، همه سرا پا مراقب بودند و آنچنان وضع خانه را تحت نظر گرفته بودند كه هیچ فعل و انفعالی در داخل منزل از نظر آنها پنهان نبود...

درنتیجه این فرمان، بر ملّت عراق به ‏ویژه کوفیان آنچنان فشاری آمد که احدی از شیعیان از ترس مأموران مخفی معاویه نمی‏توانست راز خود را حتّی به‏ دوستان ابراز کند مگر اینکه قبلاً سوگندش می‏داد که راز او را فاش نسازد.[2] معاویه برای سومین بار به‏نمایندگان سیاسی خود در استان‏های سرزمین اسلامی نوشت که شهادت شیعیان علی(ع) را در هیچ مورد نپذیرند.

اسحاق گفت: علی(ع) نخستین فردی است که به‏پیامبر(ص) ‏ایمان آورد، اما روزی که او ایمان آورد در سنین کودکی به‏سر می‏برد (یا به‏تعبیر دیگر هنوز به ‏سنّ تکلیف نرسیده بود) و نمی‏توان برای ایمان آوردن در سنین کودکی ارزش قائل شد، امّا ابوبکر اگرچه بعدها ایمان آورد، ولی روزی که به ‏صف خداپرستان پیوست فرد کاملی بود و لذا ایمان و اعتقاد او در آن سنّ ارزش دیگری داشت.

آری او از جمله شخصیّت‏های بزرگی است که موضع‏گیری‏های دیگران درباره‏اش متفاوت بلکه گاهی کاملاً متضاد است، دوستانی دارد که در راه او سرازپا نمی‏شناسند و با تمام وجود هستی خویش را فدای او می‏کنند و به‏پاس دوستی او بدترین شماتت‏ها و سخت‏ترین شکنجه‏ها را به‏جان پذیرا می‏شوند و متقابلاً دشمنانی دارد لجوج و کینه‏تور که به‏هیچ وجه حاضر نمی‏شوند از دشمنی دست بردارند و راه صلح و صفا را پیش گیرند.

یکی از امتیازات زندگی درخشان علی(ع) سخنوری و بیانات شیوا و پرمحتوا و عمیق آن حضرت در موارد گوناگون است که به راستی «گنجینه بی‌مانند و ماندگار» و بسیار زیبا در فرهنگ اسلام می‌باشد، انشاء و شیوه‌ی بیان علی(ع) پس از قرآن، عالی‌ترین نمونه‌ی بلاغت و شیوایی است...

حضرت علی(ع) طبق معمول، سحرگاه به سوی مسجد آمد، همین که وارد مسجد شد، ابن ملجم به آن حضرت حمله کرد و ضربتش را بر فرق سر او وارد ساخت.

حضرت علی(ع) خطاب به سپاه خود فرمود: ای مردم! من سزاوارترم که به داوری قرآن، پاسخ مثبت دهم، ولی معاویه، عمروعاص، ابن ابی‌محیط، ابن ابی سرح و ابن مسلمه اهل دین و قرآن نیستند، من کوچک و بزرگ آنها را می‌شناسم که بدترین افراد هستند...

کارشکنی‌ها و استبداد و خودمحوری معاویه در برابر امیر مؤمنان علی(ع) و تجاوز او در شهرها، موجب شد که امیر مؤمنان علی(ع) تصمیم گرفت که مردم را برضدّ معاویه بسیج کند، و به دنبال این تصمیم، ماجرای جنگ طولانی صفّین رخ داد...

هرگز مستضعفان ترس آن را نداشتند که از ناحیه‌ی حکومت علی(ع) به آنها ظلم گردد، و زورمندان راه نفوذی به آن حضرت، برای اهداف شوم خود نداشتند...

در این عصر، حضرت علی(ع) یگانه مرجع فتوا بود، حوادثی رخ داد که برای حلّ آن‌ها از حضرت علی(ع) کمک می‌گرفتند، حضرت علی(ع) نظر خود را ارائه می‌داد...

هنگامی که ابوبکر زمام امور خلافت و رهبری را بعد از پیامبر(ص) به دست گرفت، حضرت علی(ع) با یارانش، به شدّت اعتراض کردند، و در هر فرصتی با احتجاج و استدلال، از حقّ خود دفاع نمودند، اعتراض‌ها و دفاعیّات علی(ع) بسیار است...

خدایا! دوستان او را دوست بدار، و دشمنانش را دشمن بدار، محبوب بدار آن کس که او را محبوب دارد، و مبغوض بدار آن کس که او را مبغوض دارد، و یارانش را یاری کن، و آنانکه او را یاری نکنند، یاری نکن، و حقّ را همواره همراه او بدار، و او را از حقّ جدا نکن

علی(ع) در چند فرسخی مکّه، مردی را فرمانده‌ی لشگر خود کرد، و خود جلوتر به سوی مکّه شتافت و در همان هنگام پیامبر(ص) وارد مکّه شد، علی(ع) نیز وارد گردید، علی(ع) به حضور پیامبر(ص) رفت، و اخبار یمن را به عرض آن حضرت رسانید...