خودشناسی برای خودسازی

انگیزه‌ی انجام کارهای انسان چیست؟
خودشناسی برای خودسازی| ۱۶

انگیزه‌ی انجام کارهای انسان چیست؟

بیدار شدن و برانگیخته‌شدن یك میل، گاهى در اثر فعل و انفعالات درونىِ بدن است و گاهى در اثر تماس با مواد خارجى، و گاهى در اثر فعالیت روانى كه به نوبه‌ی خود، به وسیله‌ی انگیزنده‌هاى خارجى، تحریك مى‌شود‌. معمولاً غرایز شاخه‌ی حفظ موجودیت، به طور طبیعى و به وسیله‌ی دو عامل اول بیدار مى‌گردند‌. و حكمت این كه انگیزش آن‌ها منوط به فعالیت آگاهانه‌ی خود انسان، قرار داده نشده است‌.
نقش میل و علاقه در ادراك
خودشناسی برای خودسازی| ۱۵

نقش میل و علاقه در ادراك

كسى مى‌تواند به نتایج فكرىِ خود مطمئن باشد كه از غلبه‌ی امیال مخالف، مصون باشد وگرنه تا هنگامى كه هواهاى نفسانى، زمام انسان را به دست دارند و علاقه‌ی به مادیات و شهوات و جاه و مقام و دیگر خواسته‌هاى مهار نشده، توجه نفس را به خود معطوف داشته است، امیدى به استنتاج صحیح از فعالیت‌هاى ذهنى و فكرى در زمینه‌هاى مربوط، نمى‌توان داشت‌.
نحوه تحقق ادارک در انسان | ریشه و شاخه‌های غرایز انسان چیست؟
خودشناسی برای خودسازی| ۱۴

نحوه تحقق ادارک در انسان | ریشه و شاخه‌های غرایز انسان چیست؟

تأثیر بعضى از این امور به قدرى عادى و آشكار است كه انسان مى‌پندارد رابطه‌ی طبیعى با انگیزش میل دارد؛ مانند احساس بوى غذا و برانگیخته‌شدن اشتها‌. برعكس، تأثیر بعضى دیگر، پنهان و غیر جالب توجه است، به طورى كه انسان مى‌پندارد كه برخى از امیال، اتفاقى و بدون سبب برانگیخته مى‌شوند و یا در مقام تعلیل آن‌ها متحیر مى‌ماند‌.
نقش علم در تكامل
خودشناسی برای خودسازی| ۱۳

نقش علم در تكامل

گروه دیگرى معتقدند كه علم حصولى، ربطى به كمال انسانى ندارد‌. «علم رسمى سر به سر قیل است و قال» و به این اندازه هم اكتفا نكرده‌اند كه آن را مزاحم و مانع سیر شمرده و حتى آن را «حجاب اكبر» نامیده‌اند‌.
حقیقت عبادت
خودشناسی برای خودسازی| ۱۲

حقیقت عبادت

هرگونه فعالیتى در صورتى در مسیر تكامل انسان قرار مى‌گیرد كه رابطه‌ی مثبتى با هدف و كمال نهایىِ او (یعنى قرب به خدا و یافتن تعلق و وابستگىِ وجودىِ خود به پروردگار) داشته باشد‌.
قرب خدا
خودشناسی برای خودسازی| ۱۱

قرب خدا

تلاش انسان براى رسیدن به كمال و سعادت حقیقى و نایل‌شدن به لذت آن، منوط به شناختن و تصدیق به لذیذبودن آن است‌. و چون اكثریت انسان‌ها، هدف اصلىِ آفرینش و كمال حقیقىِ خویش را چنان‌كه باید و شاید، نمى‌شناسند و لذت رسیدن به آن را نچشیده‌اند، در صدد یافتن و رسیدن به آن برنمى‌آیند...
مطلوب حقیقى و محبوب ذاتىِ انسان چیست؟
خودشناسی برای خودسازی| ۱۰

مطلوب حقیقى و محبوب ذاتىِ انسان چیست؟

از تو مسئلت مى‌كنم به حق تجلیات رویت و انوار قدست، و با زارى از تو مى‌خواهم به عواطف رحمتت و لطایف احسانت، كه گمان مرا درباره‌ی آن‌چه از تو آرزومندم، تحقق بخشى: درباره‌ی اكرام فراوان و انعام زیبایت، درباره‌ی تقرب و نزدیكى به تو و بهره‌مند شدن از دیدار تو‌.
زندگىِ این جهان براى چیست؟ | شواهدی از آیات و روایات درباره خداشناسی فطری انسان
خودشناسی برای خودسازی| ۹

زندگىِ این جهان براى چیست؟ | شواهدی از آیات و روایات درباره خداشناسی فطری انسان

قرآن شریف انسان را بالفطره خداشناس معرفى مى‌كند و مدعى است كه همه‌ی انسان‌ها در نشأه‌یى از وجود، پروردگار خویش را عیاناً مشاهده كرده و به ربوبیت او اعتراف نموده‌اند...
آیا ارتباط آگاهانه‌ی كامل با آفریدگار، عقلاً ممكن است؟
خودشناسی برای خودسازی| ۸

آیا ارتباط آگاهانه‌ی كامل با آفریدگار، عقلاً ممكن است؟

هرگاه توجه انسان از ادراكات حسى و خواطر نفسانى، منصرف و به طرف ذات خویش منعطف شود، آن را با علم حضورى خواهد یافت‌. این علم، در دیگر حالات هم هست، هرچند در اثر اشتغال به مدركات دیگر، توجه تفصیلى به آن نداشته باشد‌.
نقطه‌ی اوج امیال و غایت آمال
خودشناسی برای خودسازی| ۷

نقطه‌ی اوج امیال و غایت آمال

این خاصیت مراتب وجود است كه هر چه شدت و قوت یابد و كامل‌تر شود، بیش‌تر به وحدت و بساطت مى‌گراید؛ چنان كه قواى انسانى كه در مرتبه‌ی تعلق به بدن پراكنده است، در حاق نفس با هم اتحاد پیدا مى‌كند و نفس در عین وحدت وبساطت، واجد كمال همه‌ی قواى انسانى مى‌باشد...
لذّت و کمال
خودشناسی برای خودسازی| ۶

لذّت و کمال

گاهى انسان لذت خاصى را در نظر مى‌گیرد كه رسیدن به آن، نیاز به مقدمات بسیارى دارد‌. از این رو، اراده مى‌كند كارهایى انجام دهد كه ممكن است هر كدام به نوبه‌ی خود، مقدمه‌ی دیگرى باشند و در حقیقت، اراده‌ی هر یك از این كارها، شعاعى از اراده‌ی اصیلى است كه به انجام كار اصلى تعلق گرفته است‌.
قدرت و مظاهر آن
خودشناسی برای خودسازی| ۵

قدرت و مظاهر آن

انجام كار و اِعمال نیرو و بسط قدرت در ابتدا به وسیله‌ی اعصاب حركتى و عضلات بدن و تنها به اتكاى نیروهاى طبیعى صورت مى‌گیرد، و همین حركات پى در پى، كه طفل به حكم غریزه انجام مى‌دهد، به افزایش نیروى بدنى‌اش كمك مى‌كند‌.
جهت‌یابىِ امیال فطرى
خودشناسی برای خودسازی| ۴

جهت‌یابىِ امیال فطرى

امیال فطرى، اصیل‌ترین نیروهایى هستند كه دست آفرینش در نهاد آدمى به ودیعت نهاده است تا به اقتضاى آن‌ها به حركت و جنبش و تلاش و كوشش بپردازد، و با استفاده از نیروهاى طبیعى و اكتسابى و امكانات خارجى، مسیر خود را به سوى كمال و سعادت بپیماید‌.
آیا كمال حقیقىِ انسان را مى‌توان با تجربه شناخت؟
خودشناسی برای خودسازی| ۳

آیا كمال حقیقىِ انسان را مى‌توان با تجربه شناخت؟

حركت تكاملى گاهى به محض اجتماع شرایط لازم براى موجودى كه واجد نیروى كافى براى تكامل ویژه‌اى است، خود به خود و بدون اراده حاصل مى‌شود، و گاهى متوقف بر اِعمال اراده و اختیار است؛ چنان كه ما آشكارا در مورد فعالیت‌هاى اختیارى خودمان در مى‌یابیم و به طور وضوح میان آن‌ها با افعال طبیعى و غیر ارادى فرق مى‌گذاریم‌.
مفهوم کمال | سلسله‌ی كمالات
خودشناسی برای خودسازی| ۲

مفهوم کمال | سلسله‌ی كمالات

بدون‌تردید، كمال، صفتى وجودى است كه موجود به آن متصف مى‌شود، ولى هنگامى كه یك امر وجودى را با اشیاى مختلف مى‌سنجیم، مى‌بینیم نسبت به بعضى كمال و نسبت به بعضى دیگر، نه تنها كمال نیست، بلكه احیاناً موجب نقص و كاهش ارزش وجودىِ آن مى‌باشد‌.
منظور از خودشناسى، خودسازى و خودگرایى چیست؟
خودشناسی برای خودسازی| ۱

منظور از خودشناسى، خودسازى و خودگرایى چیست؟

درك ضرورت خودشناسى، نیازى به دلیل‌هاى پیچده‌ی عقلى یا تعبدى ندارد‌. از این رو، غفلت از این حقیقت و سرگرم شدن به چیزهایى كه به هیچ‌وجه در كمال و سعادت آدمى مؤثر نیست، امرى است غیر طبیعى و انحراف‌آمیز و این امر است كه باید علتش را جستجو كرد و راه سلامت و نجات از آن را شناخت‌.