پایگاه اطلاع رسانی دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

رسول خدا(ص) فرمود: خدای متعال پاداش و اجر مرا بر شما، دوست داشتن اهل بیتم قرار داد و من فردای قیامت از شما درباره‌ی آنها سئوال خواهم کرد.

هنگامي كه حضرت علي(ع) مشغول شستن بدن مبارك رسول خدا(ص) بود و گروهي از اصحاب او را كمك مي‏كردند و در انتظار پايان يافتن غسل بودند و خود را براي نمازگزاردن بر پيكر مبارك آن حضرت آماده مي‏كردند، ماجراي پر غوغاي «سقيفه‏ی بني ساعده»[2] براي انتخاب جانشين پيامبر(ص)‌ بر پا شد در آنجا جمعي از انصار‌(مسلمانان اهل مدينه) و برخي از مهاجرين...

هنگام ولادت امام حسین(ع) زنان بنی‌هاشم و نزدیکان نزد حضرت فاطمه(س) جمع شدند، در میان آنان،«صفیه» دختر عبدالمطلب، عمّه‌ی رسول‏خدا(ص)، اسماء بنت عمیس و امّ سلمه نیز بودند، وقتی نوزاد به دنیا آمد، پیامبر(ص) فرمودند، ای عمّه او را نزد من بیاورید. صفیه عرض کرد: ای  رسول‏خدا هنوز نوزاد را پاک و تمیز نکرده‌ام. رسول مکرّم(ص) فرمودند: عمّه جان آیا تو می‌خواهی او را پاک کنی؟ خدای تبارک و تعالی او را پاک و نظیف فرموده است.

اُمّ ایمن بیرون رفت و علی(ع) را که در بیرون منزل منتظر پاسخ رسول ‏خدا(ص) بود دید و او را نزد پیامبر(ص) آورد و در حالی که از شدت حیا و شرم سرش را پایین انداخته بود برابر آن حضرت نشست، حضرت فرمودند آیا دوست داری همسرت را به خانه ببری؟ علی(ع) پاسخ داد: بلی پدر و مادرم به فدایت.

فریاد این زن تمام حاضران را به‏ شگفت درآورد و با توجه از او پرسیدند جریان چگونه بوده است؟ گفت من در چند سال قبل با مردی چوپان كه از نظر موقعیّت خانوادگی به قبیله ما نمی‏‌خورد ازدواج كردم و ثمره آن ازدواج این فرزند بود ولی بعد از زایمانم برادرانم سخت مرا عتاب كردند و گفتند این فرزند و پدرش را باید رها كنی...

پیامبر با این صورت جهیزیه خواستند، ضمناً به انسان ها بیاموزند که سعادت و خوشبختی در زندگی زناشویی از طریق اسراف و ولخرجی و هزینه های سنگین به دست نمی آید، یعنی لباسهای فاخر و صندلی و مبل پرقیمت و جواهرات گرانبها و ظروف طلا و نقره و فرشهای سنگین و پرده های قیمتی و قصرهای مجلّل و بلندمرتبه و ماشینهای آخرین مدل و چلچراغها و ... وسایل ایجاد سعادت در زندگی زناشویی نیست.

همچنین جا داشت که رسول گرامی(ص) از نظر محاسبات اجتماعی و سیاسی گرفتار ترس شود. زیرا وصایت و جانشینی شخصی مانند حضرت علی(ع) که بیش از سی و سه سال از عمر او نگذشته بود بر گروهی که سنّ و سال آن‏ها از او به ‏مراتب بالاتر بود بسیار گران بود، گذشته از این خون بسیاری از بستگان همین افراد که دور پیامبر(ص) راگرفته بودند، درصحنه های بدر و احد و... به‏دست حضرت علی(ع) ریخته شده بود و حکومت چنین فردی بر مردم کینه توز بسیار سخت خواهد بود.

مولا علی(ع) زره را فروخت و پول آن را نزد پیامبر آورد و پیامبر این مبلغ را سه قسمت کردند، یک سوم برای خرید جهیزیه و یک سوم برای خرید عطر و لوازم زینتی و یک سوم را نزد ام سلمه به امانت گذاشتند و وقتی مراسم عروسی نزدیک شد، فرمودند: آن قسمت را به عنوان کمک و مساعدت به علی(ع) بدهد تا از آن پول بتواند ولیمه عروسی را فراهم آورد.

آن حضرت، نه تنها در آغاز رسالت ، بلکه به ‏مناسبت های مختلف، در سفر و حضر به ‏ولایت و جانشینی حضرت علی(ع) تصریح کرده است، ولی هیچ یک آن‏ها از نظر عظمت و صراحت و قاطعیّت به‏ پای «حدیث غدیر» نمی رسد.

در این حال، نگرانی خانواده های مسلمان مدینه کمتر از اضطراب مسلمانهای داخل در عرصه نبرد نبود، صفیه، دختر عبدالمطلب و فاطمه زهرا(س) به سوی احد حرکت کردند. فاطمه زهرا(س) بانگ میزد و دستهایش را بر سر گذاشته و فریاد می کشید، همراه آن حضرت، زنان هاشمی و قریش به همین هیئت، یعنی دستها را بر سرنهادند و از مدینه خارج شدند.

در این میان گروهی که وجدان بیدار و دل روشن داشتند فرمایش‌‏های پیامبر(ص) را به ‏جان و دل پذیرفتند مخصوصاً بعد از فتح مکّه که مسلمانان با آزادی کامل توانستند منطق اسلام را به‏ گوش توده‏ی مردم به ‏ویژه جوان ها برسانند، ولی گروهی متعصّب و نادان هنوز حاضر نبودند دست از این کار غلط خود بردارند و عادت زشت بت پرستی و پیروی از اوهام و خرافات را کنار بگذارند.

در مدینه چنین انتشار یافته بود که پیامبر(ص) در صحنه جنگ اُحد کشته شده است. بستگان پیامبر(ص) برای یافتن خبر صحیح از حال ایشان رهسپار احد بودند، در بین راه به بانویی برخوردند که مهار شتری را در دست داشت و به مدینه می‎ رفت. از او پرسیدند: اگر از اُحد می ‎آیی چه خبر از پیامبر(ص) داری؟

مصیبت دیگر پیامبر(ص)، مصیبت عمویش ابوطالب بود، همان کسی که کفالت پیامبر را از روزی که پدر بزرگ پیامبر، یعنی عبدالمطلب از دنیا رفته بود، به عهده گرفته بود. از وقتی پیامبر ٨ ساله بود تا سن ٥٣ سالگی، همیشه از او حمایت و طرفداری می کرد. ابوطالب در طی این مدت، خدمات فراوانی به اسلام انجام داد و حقّ فراوانی پیدا کرد. در واقع اگر او و خدماتش نبود، دین اسلام در همان بدو تولّد از بین می رفت.

اقامت امیر مؤمنان(ع) نقشه منافقان را نقش بر آب کرد لذا به ‏فکر افتادند نقشه‏ دیگری طرح کنند تا حضرت علی(ع) نیز مدینه را ترک گوید، از این رو شایعه کردند که روابط پیامبر(ص) و حضرت علی(ع) به‏ تیرگی گراییده است و حضرت علی(ع) به‏ جهت دوری راه و شدّت گرما از جهاد در راه خدا سرباز زده است.

ابن هشام، سیره نویس بزرگ اسلامی، چنین می‎نویسد: انس به نضر، عموی انس بن مالک می‎گوید: موقعی که ارتش اسلام تحت فشار قرار گرفت و خبر مرگ پیامبر(ص) در میدان منتشر گردید، بیشتر مسلمانان به فکر جان خود افتادند، و هر کس به گوشه‎ای پناه برد. او می‎گوید: دیدم دسته‎ای از مهاجر و انصار، که میان آن‎ها عمر بن خطاب و طلحـۀ بن عبیدالله بود، در گوشه‎ای نشسته‎اند و به فکر خود هستند.

شیخ صدوق در کتاب «علل الشرایع» از زید فرزند امام سجاد(ع) نقل می کند: شنیدم که حضرت صادق(ع) می فرمودند: فاطمه زهرا را «محدّثه» نامیده اند، چون فرشتگان آسمان فرود می آمدند و با او گفتگو می کردند، همانگونه که مریم، دختر عمران را مورد ندا قرار می دادند، فرشتگان آسمانی به فاطمه زهرا(س) گفتند: ای فاطمه! خدا تو را انتخاب کرد و پاک داشته و بر زنان عالم برتری داده است.

سعد وقّاص كه در باطن از دشمنان امام(ع) بود و به ‏مقامات معنوی و افتخارات بارز آن حضرت رشك می برد، و روزی كه عثمان به ‏وسیله‏ مهاجمان مصری كشته شد همه مردم با كمال میل و رغبت، امیر مؤمنان(ع) را برای خلافت و زعامت انتخاب كردند، جزو چند نفر انگشت شماری بود كه از بیعت با امام(ع) امتناع ورزیدند...

سپاه اعراب از مشرکین مکّه و یهود اطراف مدینه در کنار خندقی که شش روز پیش از ورود آنان، مسلمانان اطراف مدینه حفر کرده بودند قرار گرفت، آنان تصور می‏کردند که همچون گذشته با مسلمانان در بیابان اُحد یا بدر روبرو خواهند شد ولی این بار اثری از سپاه اسلام ندیدند و در نتیجه به‏ پیشروی خود ادامه دادند تا به ‏دروازه‏ شهر مدینه رسیدند مشاهده خندقی ژرف در نقاط آسیب پذیر مدینه آنان را حیرت زده ساخت، شمار سربازان دشمن از ده هزار نفر گذشته بود در حالی که عدد سربازان اسلام از سه هزار نفر تجاوز نمی‌‏کرد.

نظرات مسلمانان در دفاع مختلف بود. برخی نظر دادند در مدینه بمانند، و اطراف مدینه را حصار بکشند، وقتی دشمن به شهر حمله کرد آن‎ها از درون دفاع کنند. و برخی دیگر نظر دادند باید از شهر بیرون رفت، و مردانه با دشمن جنگید، طرفدار نظر دوم افرادی همچون حضرت حمزه عموی پیامبر(ص) بودند، حمزه گفت به خدایی که قرآن نازل کرده است امروز غذا نخواهم خورد تا آن که در بیرون شهر با دشمن نبرد کنم.

ارتش اسلام مکانی را اردوگاه خود قرار داد که از پشت به‏یک مانع و حافظ طبیعی یعنی کوه احد محدود می‏شد، ولی در وسط کوه بریدگی خاصّی بود که احتمال می‏رفت دشمن،کوه را دور زند و از وسط آن بریدگی در پشت اردوگاه مسلمانان ظاهر شود، پیامبر(ص) برای رفع این خطر عبدالله بن جبیر را با پنجاه تیر انداز روی تپّه‏ای مستقر ساخت که از نفوذ دشمن از این راه جلو گیری کنند و فرمان داد که هیچگاه از این نقطه دور نشوند.