پایگاه اطلاع رسانی دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

شیخ صدوق در کتاب «علل الشرایع» از زید فرزند امام سجاد(ع) نقل می کند: شنیدم که حضرت صادق(ع) می فرمودند: فاطمه زهرا را «محدّثه» نامیده اند، چون فرشتگان آسمان فرود می آمدند و با او گفتگو می کردند، همانگونه که مریم، دختر عمران را مورد ندا قرار می دادند، فرشتگان آسمانی به فاطمه زهرا(س) گفتند: ای فاطمه! خدا تو را انتخاب کرد و پاک داشته و بر زنان عالم برتری داده است.

سعد وقّاص كه در باطن از دشمنان امام(ع) بود و به ‏مقامات معنوی و افتخارات بارز آن حضرت رشك می برد، و روزی كه عثمان به ‏وسیله‏ مهاجمان مصری كشته شد همه مردم با كمال میل و رغبت، امیر مؤمنان(ع) را برای خلافت و زعامت انتخاب كردند، جزو چند نفر انگشت شماری بود كه از بیعت با امام(ع) امتناع ورزیدند...

سپاه اعراب از مشرکین مکّه و یهود اطراف مدینه در کنار خندقی که شش روز پیش از ورود آنان، مسلمانان اطراف مدینه حفر کرده بودند قرار گرفت، آنان تصور می‏کردند که همچون گذشته با مسلمانان در بیابان اُحد یا بدر روبرو خواهند شد ولی این بار اثری از سپاه اسلام ندیدند و در نتیجه به‏ پیشروی خود ادامه دادند تا به ‏دروازه‏ شهر مدینه رسیدند مشاهده خندقی ژرف در نقاط آسیب پذیر مدینه آنان را حیرت زده ساخت، شمار سربازان دشمن از ده هزار نفر گذشته بود در حالی که عدد سربازان اسلام از سه هزار نفر تجاوز نمی‌‏کرد.

نظرات مسلمانان در دفاع مختلف بود. برخی نظر دادند در مدینه بمانند، و اطراف مدینه را حصار بکشند، وقتی دشمن به شهر حمله کرد آن‎ها از درون دفاع کنند. و برخی دیگر نظر دادند باید از شهر بیرون رفت، و مردانه با دشمن جنگید، طرفدار نظر دوم افرادی همچون حضرت حمزه عموی پیامبر(ص) بودند، حمزه گفت به خدایی که قرآن نازل کرده است امروز غذا نخواهم خورد تا آن که در بیرون شهر با دشمن نبرد کنم.

ارتش اسلام مکانی را اردوگاه خود قرار داد که از پشت به‏یک مانع و حافظ طبیعی یعنی کوه احد محدود می‏شد، ولی در وسط کوه بریدگی خاصّی بود که احتمال می‏رفت دشمن،کوه را دور زند و از وسط آن بریدگی در پشت اردوگاه مسلمانان ظاهر شود، پیامبر(ص) برای رفع این خطر عبدالله بن جبیر را با پنجاه تیر انداز روی تپّه‏ای مستقر ساخت که از نفوذ دشمن از این راه جلو گیری کنند و فرمان داد که هیچگاه از این نقطه دور نشوند.

پس از تهیه جهیزیه، قرار شد گروهی را برای مجلس ولیمه دعوت کنند، حضرت علی(ع) به افتخار همسر گرامی خود ولیمه‎ای ترتیب داد. پس از صرف غذا، رسول گرامی(ص) فاطمه(س) را به حضور خود طلبید، فاطمه(س) در حالی که شرم و حیا سراسر وجود او را فراگرفته بود، شرفیاب محضر پیامبر(ص) گردید. عرق حجب و خجالت از پیشانی او می‎ریخت.

دختر پیامبر(ص) مورد میل و علاقه من است، این را گفت و دست از کار کشید و راه خانه‏‌ی پیامبر(ص) را که در آن وقت در خانه امّ سلمه به ‏سر می‏‌برد در پیش گرفت، هنگامی که در خانه‏‌ی رسول اکرم(ص) را کوبید، پیامبر(ص) فوراً به‏ امّ سلمه فرمود: برخیز و در را باز کن که این کسی است که خدا و رسولش او را دوست می‏‌دارند.

رسول خدا(ص) عازم مدینه گردیدند وقتی مرکب پیامبر(ص) از محلی به نام «ثنیـّۀ الوداع» سرازیر گردید و گام به خاک یثرب نهاد جوانان و مسلمانان مقدم پیامبر(ص) را گرامی شمرده، و با طنین سرودهای شادی محیط مدینه را مملو ساخته بودند.

گروهی از مسلمانان که به ‏عللی نتوانسته بودند مکّه را برای هجرت به‏ مدینه ترک کنند پیوسته مورد آزار قریش بودند و اموال آنان و کسانی که مهاجرت کرده و اما موفق به ‏انتقال دارائی خود نشده بودند همواره از طرف قریش تهدید می‌‏شد.

در یکی از تماس‎هایی که پیامبر(ص) در موسم حج با افراد و قبایل مختلف داشت، با شش نفر از قبیله‎ی خزرج ملاقات نمود که از یثرب آمده بودند یعنی همان شهری که بعدها با ورود پیامبر(ص) بدان شهر، نامش مدینه شد تبلیغات پیامبر(ص) در این شش نفر به گونه‏ای اثر گذاشت که آن‎ها پس از بازگشت به یثرب آن‎چنان از پیامبر(ص) و آیین او تبلیغ کردند. به طوری که خانه‎ای نبود که سخن از پیامبر(ص) در آنجا نباشد و این تبلیغات سبب شد...

دشمنان احساس کردند که حضرت علی(ع) آماده است تا پای جان با آنان بجنگد و به‏ چشم خود ديدند که نزديک بود يکی از آنان جان خود را از دست بدهد، لذا از تصميم خود برگشته و راه مکّه را پيش گرفتند، و امام(ع) نيز حرکت به ‏سوی مدينه را ادامه دادند در نزديکی کوه ضجنان يک شبانه روز به‏ استراحت پرداخت تا افراد ديگری که تصميم مهاجرت دارند به‏آنان بپيوندند.

جالب است بدانید کسانی که اینگونه طهارت و پاکی نصیب آنان گردیده است، حتّی با مردن هم نجس نمی شوند. ولی دیگران در هر درجه از علم و تقوا باشند، بعد از مرگ، نجس می شوند و باید آنها را به ترتیبی که در رساله ها نوشته اند، غسل بدهند و اگر کسی قبل از غسل دادن، دست به بدن آنها بزند دستش نجس شده و باید «غسل مسّ میّت» یعنی غسل تماس با مرده انجام دهد.

هیچ یک از آن دو فرشته نتوانستند مرگ را بپذیرند و خود را در راه زندگی دیگری فدا کنند، سپس خدا به‏ آن دو فرشته خطاب کرد که به ‏زمین فرود آیید و ببینید که علی(ع) چگونه مرگ را خریده، خود را فدای پیامبر(ص) کرده است، سپس جان علی(ع) را از شر دشمن حفظ کنید.

حجّاج دستور داد تا به وی ده هزار دینار بدهند و فرمان داد تا او را به خانه‌‏اش برسانند. شعبی می‌‏گوید وقتی صبح شد با خود گفتم بر من واجب شد که به سراغ این پیرمرد دانشمند بروم و معانی قرآن را از او یاد بگیرم، زیرا تا به حال تصوّر می‌‏کردم معانی قرآن را می‌‏دانم، ولی حالا فهمیدم نمی‌‏دانم و او به ‌مراتب از من آگاه‌‏تر است.

چهل نفر مسلّح كه به ‏قصد كشتن پیامبر(ص) جمع شده بودند اطراف خانه را محاصره كرده و از شكاف در به ‏داخل می‌‏نگریستند و وضع خانه را عادی می‏‌دیدند و چنین می‏‌پنداشتند كه پیامبر(ص) در بستر خود آرمیده است، همه سرا پا مراقب بودند و آنچنان وضع خانه را تحت نظر گرفته بودند كه هیچ فعل و انفعالی در داخل منزل از نظر آنها پنهان نبود...

صاحبان باغ وقتی این انقلاب روحی را در غلام مسیحی دیدند سخت در تعجب فرو رفته از غلام خود پرسیدند با این غریب چه گفتگویی داشتی و چرا تا این اندازه در برابر او خضوع نمودی؟ غلام در پاسخ گفت: این کسی که اکنون به باغ شما پناهنده شده سرور مردم روی زمین است او مطالبی به من گفت که فقط پیامبران با آن‎ها آشنایی دارند و این شخص همان پیامبر موعود است، این سخنان برای صاحبان باغ سخت ناگوار بود با قیافه خیرخواهی گفتند این مرد تو را از آئین دیرینه‎ات بازداشت، آئین مسیح که پیرو او هستی از دین او بهتر است.

«صدّیق» صیغه‏‌ی مبالغه است و این کلمه، از کلمه‌‏ی «صدوق» رساتر است. یعنی کسی که فراوان راست می‌‏گوید یا گفته‌‏اند صدّیق کسی است که در راست‏گویی کامل است و کسی است که هرگز دروغ نمی‌‏گوید و هم‏چنین کسی است که سخن خود را با عمل خود تصدیق می‌‏کند یا نیکوکار است یا دائم‌التّصدیق که از او دروغ شنیده نشده است.

درنتیجه این فرمان، بر ملّت عراق به ‏ویژه کوفیان آنچنان فشاری آمد که احدی از شیعیان از ترس مأموران مخفی معاویه نمی‏توانست راز خود را حتّی به‏ دوستان ابراز کند مگر اینکه قبلاً سوگندش می‏داد که راز او را فاش نسازد.[2] معاویه برای سومین بار به‏نمایندگان سیاسی خود در استان‏های سرزمین اسلامی نوشت که شهادت شیعیان علی(ع) را در هیچ مورد نپذیرند.

پیامبر(ص) از روزی که مبعوث شدند تا پیش از آنکه مأموریت دعوت همگانی را دریافت نمایند از طریق تماس‎های خصوصی با افراد مختلف مخصوصاً جوانان و زجردیده‎ها به طور مخفیانه یک صف فشرده از مسلمانان ترتیب دادند این افراد از قبیله‎های مخلتف بودند و بدین ترتیب زنگ‎های خطر در تمام محافل کفر و شرک مکّه به صدا درآمد. حضرتش پس از دعوت خویشاوندان، دعوتی عام و همگانی ترتیب دادند و این بار با صدای رسا عموم مردم را به آئین یکتاپرستی دعوت نمودند.

این موضوع بر حضرتش بسیار گران آمد، چون به او علاقه زیادی داشت ولی فرمان خدا باید انجام شود، به دنبال این فرمان به مدّت چهل روز از آن خانه‌‏ی عشق و محبّت و صمیمیت فاصله گرفتند، روزها روزه و شب‏‌ها را به عبادت پرداختند و به‌وسیله عمّار یاسر به خدیجه پیغام فرستادند که گمان نکند دوری از او از روی بی‏‌اعتنایی است، بلکه به دستور پروردگار است و این موضوع را خیر بداند، زیرا خداوند متعال هر روز بر فرشتگان خود به او مباهات می‌‏‌کند.