صوت

بهترین وداع با ماه رمضان وداعی است که امام زین‌العابدین(ع) در دعای چهل و پنجم صحیفه سجادیه مطرح کرده‌اند که توصیه می‌کنم عزیزان شب آخر ماه، این دعا را بخوانند. امام سجاد(ع) می‌فرماید: پروردگارا تو کسی هستی که برای بندگانت یک دری به سوی عفو خودت باز کردی و اسمش را توبه گذاشتی. خدایا عنایتی بفرما که وقتی ما را از این ماه بیرون می‌آوری ما را از گناهان بیرون کنی. اکنون ما با ماه رمضان همانند کسی وداع می‌کنیم که جدایی او بر ما دشوار است و رفتنش برای ما غم‌انگیز و وحشتناک است.

یکی از مسایلی که از نظر ائمه معصومین(ع) نسبت به ماه رمضان بسیار اهمیت دارد، وداع با این ماه مبارک است. وداع با ماه رمضان یعنی چه؟ زمان وداع چه وقت است؟ وداع ماه رمضان در آخرین شب این ماه باید انجام گیرد. اگر احتمال بدهیم که ماه ۲۹ روزه است باید در دو شب آخر، وداع کنیم. باید از خداوند بخواهیم که این ماه رمضان را آخرین ماه رمضان ما قرار ندهد و دعاهای مخصوص را بخوانیم.

آیا اصل بر این است که انسان سخن بگوید مگر سخن نادرست یا برعکس، اصل بر این است که انسان سخن نگوید مگر سخن درست؟ از نظر قرآن کریم چگونه است؟بر اساس فرمایش پیامبر(ص) نتیجه می‌گیریم که شق دوم درست است، یعنی اصل بر این است که انسان سخن نگوید مگر در موارد ضروری و بیان سخن درست. پیامبر(ص) فرمود: دستت را باز نکن مگر به سوی خیر و با زبانت سخنی نگو مگر سخن درست و معروف.

درباره اهمیت زبان و سخن گفتن، خداوند در آیه ۷۰ سوره احزاب می‌فرماید: یا اَیُّهَا الَّذینَ ءامَنُوا اِتَّقُوا اللهَ وَ قولوا قَولًا سَدیدًا * یُصلِح لَکُم اَعمالَکُم وَ یَغفِرلَکُم ذُنوبَکُم. ای کسانی که ایمان آورده‌اید تقوا پیشه کنید و سخن سدید بگویید. یعنی سخنتان همچون سد، محکم و خلل‌ناپذیر و موافق حق باشد تا جلوی امواج فساد و باطل را بگیرد. اگر این‌چنین شد اعمال شما اصلاح و گناهانتان بخشیده می‌شود. تقوا پایه اصلاح زبان و سرچشمه گفتار حق است و گفتار حق، یکی از عوامل موثر در اصلاح اعمال و آمرزش گناهان است.

امام صادق(ع) برای این که جان زراره بن اعین، یکی از اصحابش را نجات دهد، نزد ماموران خلیفه عباسی پشت سر زراره بدگویی کرد و عیوبی را به وی نسبت داد. بعدا امام صادق به زراره گفت که من اگر عیوبی پشت سر تو بیان کردم به خاطر این بود که آن‌ها به رابطه ما پی نبرند و جان تو حفظ شود. در واقع در چنین موقعیتی و برای حفظ جان یک نفر، دروغ مصلحتی مجاز است. مورد دیگری که دروغگویی از نظر شارع مقدس، جایز است وقتی است که دو مومن با هم قهر باشند و ما برای صلح و آشتی بین آن‌ها ناچار شویم دروغ بگوییم که مثلا فلانی ذکر خیر شما را می‌کرد و می‌گفت از قهر با شما ناراحت است و دنبال فرصتی برای آشتی می‌گردد و ...