پایگاه اطلاع رسانی دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

امام محمد باقر(ع) فرمود: اسلام بر پنج ستون بنا شده است: نماز، زکات، روزه، حج و ولایت. مردم به چیزی همانند ولایت دعوت نشده‌اند.[1] زراره در حدیث دیگری می‌گوید: به امام باقر عرض کردم: کدام یک از این پنج چیز افضل از دیگران است؟ فرمود: ولایت بر همه اینها برتری دارد، زیرا کلید آنهاست. والی راهنمای به سوی آنهاست.

چهار نفر بودند و با هم پیمان بستند كه تا یك سال وقت معیّن می‌كنیم، برویم و مانند قرآن چیزی درست كنیم و بیاوریم. یك سال بعد در همین جا حاضر شویم و آورده‌های خود را بخوانیم. بعد از یك سال آمدند و در همان جا اجتماع كردند.

اکنون باید دید صور چیست و دمیدن در آن چگونه است؟ «صور» در لغت به معنای وسیله‌ای است که برای اعلام آمادگی و احضار سپاه از آن استفاده می‌شده مانند شیپور. در زمان‌های سابق این ابزار از شاخ حیوانات تهیه می‌شده، ولی به تدریج تغییراتی در آن به وجود آمده است. نفخ در صور نیز به معنای دمیدن در آن و ایجاد صدای شدید می‌باشد.

البتّه بعد از اینکه پیوند متین ازدواج بر اساس ناموس طبیعی و اجتماعی محقّق شد، قهراً اختلاط و ارتباط افراد در فامیل با هم بیشتر و نزدیک‌تر می‌شود و در این صورت اگر زن موظّف به پوشش کامل از مردان نزدیک فامیل مانند پدرشوهر و پسر شوهر و شوهر دخترش باشد و آنها نیز مکلّف به چشم‌پوشی و ترک نگاه به آن زن باشند، مسلّم به مشقّت و دشواری فراوان خواهند افتاد و زندگی بر هر دو دسته حَرَجی خواهد شد.

یکی از اهداف بزرگ پیامبران، پرورش نفوس انسانی و تکامل اخلاق در جامعه بوده است. پیامبران آمدند تا انسان‌ها را برای خودسازی، یاری و راهنمایی کنند و مکارم اخلاق را در اختیار جویندگان آن قرار دهند. ازاین‌رو، می‌توان گفت که بزرگ‌ترین هدف پیامبران، انسان سازی، تزکیه و پرورش نفوس بوده است.

هیچ ملتی از ملت‌های شرک و بت‌‏پرست برای بت‏ها روزه نمی‏‌گرفتند؛ اگرچه برای بت‏‌ها نماز می‏‌خواندند، قربانی می‌‏کردند و مراسم دیگر داشتند، روزه تنها برای خداست و هیچ مشرک و بت‏‌پرستی برای تقرب به بت روزه نگرفته است. روزه، فرمانی الهی است...

شما برحسب آنچه نوشته‌اید، همسرِ از هر جهت پاک و سالم دارید، که او را هدیه‌ای از طرف خدا می‌شمارید، پس مسئله غیر قابل حل، بین خودتان نخواهید داشت؛ این صفا و وفا و خوش‌بینی که به هم دارید، همه امور را بر وفق دلخواه قرار می‌دهد، شما خاطرخواه او و او هم خاطرخواه شما، خواهد بود.

کشورهای غنی که خود صادرکننده کاغذند، چنین اسراف نمی‌کنند. از یکی از مسئولان در یکی از کشورهای اروپایی شنیدم که گفت: «از كتاب‏هاى درسى دانش‏آموزان بايد حدّاقل دو يا سه سال استفاده كنند» اگر ما هم این رویّه را در کتاب‌های درسی انجام می‌دادیم، هر سال چقدر می‌توانستیم در خرید کاغد از خارج صرفه‌جویی کنیم؟ به مسئولان چاپ کتاب‌های درسی توصیه می‌شود در این باره مطالعه کنند.

در راه دختر برای نشان دادن خانه‌ی خود، جلوتر می‌رفت موسی که شاگرد مکتب عفّت است، این را صلاح ندانست، دید باد می‌وزد، و لباس دختر را حرکت می‌دهد و این برخلاف عفّت است گفت: ای دختر! من جلوتر می‌روم و اگر در راه پیمائی خطا کردم، با انداختن سنگ راه خانه را به من نشان بده، ما از خاندانی هستیم که روا نمی‌دانیم که به اندام زنان مردم کسی نگاه کند.

این غریزه که یکی از نیرومندترین غرایز انسان است، او را دعوت می‌کند که دیگران را ـ با اصرار ـ وادار به غیبت و فاش ساختن نقاط ضعف افراد مختلف بنماید و شاید شیرینی غیبت در ذائقه‌ی عده‌ای از مردم نیز از اشباع غلط همین غریزه سرچشمه می‌گیرد؛ این عده از اطلاع بر اسرار و عیوب دیگران و تجسس و کنجکاوی درباره‌ی آنها لذت می‌برند و لذا با ولع و حرص هرچه تمام‌تر دیگران را وادار به غیبت می‌کنند.

‌‌پاپ‌ها و كلیسا با در اختیار داشتن تجارت‌ها و صنایع بزرگ و همچنین برخوردارى از موقوفات و زمین‌هاى كشاورزى وسیع و فراوان، از قدرت اقتصادى و نظامى عظیمى بهره مى‌بردند و عملاً به گونه‌اى شده بود كه حاكمیت و نفوذ خود را بر سراسر قارّه‌ی اروپا تحمیل مى‌كردند و براحتى در مقابل حكّام و سلاطین سرزمین‌هاى دیگر صف آرایى مى‌كردند و با آنها درگیر مى‌شدند.

خدا فرموده: به مشركين بگو مرا به خير شما اميد نيست، شرّ مرسانيد؛ يعنى به ايشان بگو: از شما چيزى نمى‌خواهم تا خيال كنيد ادعاى من براى دنياطلبى است، بلكه خويشى مرا با خودتان مراعات كنيد؛ زيرا رسول خدا با مشركين قريش فاميل بود. پس در اين آيه مى‌خواهد بفرمايد، مودّت و خويشى مرا مراعات كنيد و مرا آزار و انكار نكنيد.

انسان در ماه مبارک رمضان به مهمانی خدا می‏‌رود و یک فرد جهنمی هرگز نمی‏‌تواند در این مهمانی وارد شود؛ لذا باید با دعا و استغفار و توبه خود را لایق ورود در این ماه قرار دهیم تا با قلبی بی‏‌کینه و شانه‏‌ای خالی از بار امانت و حق مردم، در این مهمانی و پذیرایی که با روزه‌‏گرفتن و اعمال دیگر همراه است، وارد شویم و از فیوضات آن بهره گیریم.

در تفسیر این آیه شریفه آمده است: قوم او (یونس) كه صدق گفتارش را بارها آزموده بودند، گرد مرد دانشمند اجتماع كردند، هنوز فرمان قطعى عذاب فرا نرسيده بود، ولى نشانه ‏هاى آن كم و بيش به چشم مى‏ خورد، آن ها موقع را غنيمت شمرده و به رهبرى عالم از شهر بيرون ريختند، در حالى كه دست به دعا و تضرع برداشته و اظهار ايمان و توبه كردند و براى اين كه انقلاب و توجه بيشترى در روح و جان آن ها پيدا شود، مادران را از فرزندان جدا ساختند و لباس هاى درشت و خشن و كم اهميت در تن كردند، و به جستجوى پيامبر خويش برخاستند اما اثرى از او نديدند.

خلاصه این برنامه در محیطی واقع شده که ظاهراً غیر از محیطی است که بعد آدم به آنجا منتقل شد و موضع و مسکنش تغییر پیدا کرد موضع اوّل میتواند غیر عادی و نحو خاصی بوده باشد که در محدوده اسرار و مطالب غیبی باشد نمی‌توان در مجموع راجع به آن و معنای ظلم و عصیان و غوایت و نهی واقع در آن بطور جزم اظهار نظر کرد و آن محیط را به تمام معنی با این محیط قیاس کرد...