پایگاه اطلاع رسانی دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

گر چه حجّاج از وجدان و انصاف و عاطفه فرسخ‌ها دور بود؛ ولی به مصداق «رَمْيُ مِنْ غَيْرِ رَامَ: گاهی ناآشنای به تیراندازی، تیرش به هدف می‌خورد.» از حُرّه خوشش آمد و جواب‌های او را پسندید و او را با بخشیدن جایزه زیادی تحسین نموده و آزاد کرد.

از غيبت بپرهيزيد كه غيبت از زنا بدتر است، زيرا زناكار ممكن است توبه كند و خدا توبه او را بپذيرد امّا غيبت كننده مورد عفو قرار نخواهد گرفت مگر اين كه طرف از او راضى شود.

اصولاً خودپسندی شخص بزرگ‌ترین دلیل بر کمبود فضیلت و امتیاز اوست. زیرا از نظر افراد انسان هر چیز کمیاب‌تر باشد، ارزش بیشتر و اهمیّت فراوان‌تر ‌می‌باشد. شخص متکبّر و خودبین فضائل در وجودش کمیاب ‌می‌باشد. لذا جلوه ‌می‌‌کند و بدان تبختر و مباهات می‌نماید.

وزیر نامه را گرفت و دو هزار دینار به او داد و سوار بر مرکب تندرو شد و با شتاب خود را به آن‌ کسی که معتصم به او نامه نوشته بود رساند. همین ‌که آن مأمور نامه را خواند، بدون سخن، فرمان داد: «گردن این شخص را بزنید!» گردن وزیر را زدند و او را کشتند.

کسانی که به درستی حدّ خود را شناخته‌اند و از اجتماع به اندازه شایستگی خویش توقّع احترام ‌می‌کنند، مردم از نظر وظیفه‌شناسی با آغوش باز به آن توقّع ترتیب اثر ‌می‌دهند و به همان اندازه آن را احترام ‌می‌کنند.

اهل خانه نجات پیدا می‌کنند. ولی از این ماجرا اطلاع ندارند، و گاهی با خود می‌گویند: دست غیبی ما را نجات داد و ... پس از چند روز که خاک‌برداری می‌کنند تا اثاثیه خانه و پول معهود را به دست بیاورند، ناگاه چشمشان به لاشه آن دزد خیانت‌کار که پول‌ها را به دست گرفته بود می‌افتد

روزی شخصی به نام «صعصعه» از حضرت علی(ع) پرسید: «تو بهتر هستی یا موسی بن عمران؟!» فرمود: «ستایش نفس خوب نیست، ولی چون می‌خواهی حقیقت را بفهمی و از طرفی اظهار نعمت است، من از موسی(ع) بهتر هستم، به دلیل آن که قرآن می‌فرماید: «موسی شخصی از قبطيان (پیروان فرعون) را کشت، حکم اعدامش صادر شد، از ترس فرار کرد، ولی من با وجودی که صددرصد، خطر را می‌دیدم، در رختخواب پیامبر خوابیدم»

علماى اخلاق معتقدند كنترل زبان سخت دشوار است، چون براى بعضى افراد امكان دارد دست خود را كنترل كنند و سيلى به صورت كسى نزنند، پاى خويش را كنترل كنند و به جاى نامناسبى نروند و در مسيرى كه خلاف است گام برندارند و ... امّا بسيارى از افراد قادر نيستند زبان خويش را كنترل كنند.

هدف اصلى از احاديث سكوت اين نيست كه انسان بايد هميشه و در همه حال لب فرو بسته و زبان به سخن نگشايد و حتى در مقام احقاق حق خود و ديگران سكوت اختيار كند و به دفاع از خود برنخيزد، بلكه مقصود جلوگيرى از هرزه گويى و فضول كلام است...

در این موقع حضرت علی(ع) که جوان ۲۳ ساله بود، در بستر پیغمبر خدا خوابیده و در انتظار وقوع حادثه خطير، به سر می‌برد. کفّار قریش، که از سر شب، اطراف خانه رسول خدا را محاصره کرده بودند، در انتظار هجوم و حمله به خانه آن حضرت به سر می‌بردند...

زبان مؤمن در پس قلب او و قلب و عقل منافق پشت زبان اوست. يعنى مؤمن هرگاه بخواهد سخنى بگويد نخست می‌انديشد، اگر نيك بود می‌گويد و اگر ناپسند بود از گفتن آن خوددارى می‌کند امّا شخص دورو و منافق آنچه بر زبانش جارى می‌شود می‌گويد و نمی‌داند كدام سخن به سود او و كدام سخن‏ به زيانش تمام می‌شود.

وقتی‌ که آقای بروجردی، آقا شیخ علی را دیدند، می‌خواستند دست او را ببوسند که وی نگذاشت، آنگاه به او فرمودند: «از من بگذرید، از حالت طبیعی خارج شدم، و به شما پرخاش کردم و...»

نعمت بيان در شمار مهم‌ترين نعمت‌هاى الهى است كه به انسان ارزانى داشته. حكما و فلاسفه، نطق را مظهر تفكّر و تعقّل دانسته و بدين لحاظ آن را فصل مميّز انسان می‌دانند، و حال آن كه نطق از صفات ويژه انسان نيست زيرا بسيارى از حيوانات تا حدّى از اين نعمت برخوردارند...

از اساسی‌ترین عوامل پیشرفت و پیروزی‌های زندگی محبوبیّت اجتماعی است. آن ‌کس که با ابزار لیاقت توانست بر کشور دل‌ها حکومت کند، بر پیمودن نردبان ترقّی از تعاون و همکاری‌های افراد جامعه برخوردار ‌می‌گردد.

مطلبی می‌گویم تا من زنده‌ام به کسی نگو: «در عصری که خدمت پدر شما درس سیر و سلوک می‌خواندم، ایشان به من فرمود: انقلاب خواهی کرد و پیروز می‌شوی، و جنگی در خوزستان رخ می‌دهد که یکی از بستگان ما (یعنی شهید آیت‌الله مهدی شاه‌آبادی) در آن به شهادت می‌رسد».

سرانجام آنها كه به گناه اصرار می‌ورزند به تكذيب آيات خدا و مسخره كردن آن می‌رسد. چرا اصرار بر گناه چنين سرانجامى را در پى دارد؟ زيرا اصرار بر گناه قلب آدمى را فاسد می‌کند. گناه مانند سمّى مهلك است كه اگر ساعتى تأخير در علاج آن كند تمام امعاء و احشاء انسان را متلاشى و او را نابود می‌کند.

بعضی از افراد محروم از تکریم و احترام برای این که توجّه اشخاص را به خود جلب کنند و شخصیّت خویش را به دیگران بنمایند، افراد را به باد مسخره ‌می‌گیرند. البته این موضوع با تربیت دوران کودکی هم ارتباط فراوان دارد.

کسی که به امور باطنی خود جاهل است و از آنها اطّلاعی ندارد، همیشه بدبخت و بیچاره خواهد بود. هنگامی ‌‌که انسان، بنده‌ی جهل خود ‌می‌شود و روح فضیلت در وجودش ‌می‌‌میرد، اسیر شهوت و امیال گوناگون گردیده و از حریم سعادت محروم ‌می‌ماند.

از نظر روان‌کاوی منشأ غیبت، بعضی از انحرافات روحی ‌می‌باشد. طغیان بعضی از غرایز به ضمیمه عقده حقارت موجب ‌می‌شود که انسان از برادر ایمانی خود غیب کند.