زندگی حضرت امام باقر(ع)

آن حضرت می‌خواست در مراسم حجّ که مسلمانان از اطراف ‌و اکناف به مکّه آمده‌اند و اجتماع کرده‌اند به نام عزاداری، مجلسی به پا کنند، تا در آنجا مسائل سیاسی و حقوقی، مطرح شود و انگیزه‌های مظلومیّت امامان اهل‌بیت(ع) روشن گردد...

وقتی ‌که حدیثی از ما به شما رسید، توجّه و دقّت کنید که اگر یک یا دو دلیل از قرآن، برایش جستید، آن را بپذیرید وگرنه نسبت به آن توقف کنید، سپس در فرصت مناسب، از ما بپرسید تا صحّت آن بر شما روشن گردد.

ابوبصیر می‌گوید: نزدیک رفتم، امام باقر دست بر چهره و دیده‌ام مالید، همان‌دم خورشید و آسمان و زمین و خانه‌ها و هرچه در شهر بود همه را دیدم، آنگاه به من فرمود: «می‌خواهی این‌گونه باشی و در روز قیامت در سود و زیان با مردم شریک گردی؟ یا آن که به حال اول برگردی و بدون بازداشت به بهشت روی؟».

روزی امام باقر(ع) به جمعی از شیعیان فرمود: «آیا جامعه شما به این حدّ رسیده که اگر یکی از برادران دینی، دست در جیب هرکدام از شما کند و آنچه می‌خواهد بردارد و صاحب جیب چیزی نگوید؟»

امام باقر: «عَالِمٌ ینْتَفَعُ بِعِلْمِهِ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِینَ أَلْفَ عَابِدٍ»: «دانشمندی که مردم از علم او بهره‌مند شوند، از هفتاد هزار عابد، برتر است».

امام باقر(ع) فرمود: این همان «عُزیر پیغمبر است، که وقتی عُزیر در سی‌سالگی به خواست خدا به مردگان پیوست، در آن ‌وقت همسرش حامله بود، و پسری از او به دنیا آمد، وقتی ‌که عُزیر پس از صد سال زنده شد، در دنیا سی سال عمر کرده بود ولی پسرش صد سال داشت، در نتیجه پسرش، هفتاد سال از پدر بزرگ‌تر بود.

امام باقر(ع) در همان کاخ هشام، در پاسخ به سؤالات او مطالبی در شأن امیرمؤمنان(ع) بیان کرد، و ثابت نمود که او و فرزندان پاکش امام بر حقّ هستند... هشام لحظه ‌به‌ لحظه خشمگین می‌شد، و نشانه‌های خشم در چهره‌اش آشکار می‌گردید

امام باقر(ع) گر چه براساس حفظ مصالح مهم‌تر، بر ضدّ طاغوت‌ها، قيام مسلّحانه نکرد، ولی با انقلاب فرهنگی و شکل دادن به شیعیان، و آشکار کردن خط فکری تشیّع، بذر انقلاب و قیام بر ضدّ طاغوت‌ها را در قلوب می‌پاشید، از این‌رو از طرف هشام بن عبدالملک، از مدینه به شام تبعید گردید...

امام باقر(ع) هرگز تسلیم طاغوت‌های عصرش نشد و با آن‌ها سازش نکرد، بلکه گاهی با صراحت و گاهی با تاکتیک‌های گوناگون، بر ضدّ آن‌ها رفتار می‌نمود...

امام باقر(ع) نهضت فرهنگی عظیم و عمیقی در راستای خط فکری و اعتقادی تشیّع که همان اسلام ناب است به وجود آورد، و در این مورد قدم استوار و بزرگی برداشت و با تأسیس چنین فکر و تحوّلی، حوزه‌ای بزرگ و ماندگار را زمینه‌سازی کرد...

طاووس: «آن پرنده‌ای که یک ‌بار پرید، ولی قبل از آن و بعد از آن دیگر نپرید، و خداوند آن را در قرآنش یاد کرده چه بود؟». «آن رسولی که نه از انسان‌ها بود و نه از جنیان و نه از فرشتگان، و خداوند در قرآنش از آن یاد کرده چه بود؟». «صلاتی که نداشتن وضو، و روزه‌ای که خوردن و آشامیدن به آن آسیب نمی‌رساند کدام است؟».

آن حضرت در موارد لازم با مخالفان و حتى گاهی با طاغوت عصرش، مناظره می‌کرد و با بیانی شیوا و مستدل آن‌ها را محکوم می‌نمود، و با شکافتن درون علوم و آشکار نمودن اسرار و نهانی‌های آن، مردم را به ‌حقایق، آگاه و آشنا می‌فرمود، و آن‌ها را از بی‌خبری و ناآگاهی و خواب غفلت، خارج و بیدار می‌ساخت...

تمام برجستگان و شخصیّت‌های بلندپایه علمی جهان اسلام و ... وقتی در محضر امام باقر(ع) می‌نشستند، آن‌چنان تحت‌الشعاع مقام علمی او قرار می‌گرفتند، که خود را کوچک و ناچیز می‌یافتند.

امام باقر(ع) اگر چه بر اثر سلطه حکومت طاغوت‌ها، از نظر سیاسی منزوی بود و اعتراضات او به‌ صورت یک نهضت سیاسی همه‌ جانبه برای سرنگونی رژیم بنی‌امیّه نینجامید، با این که در این راه تا سر حدّ شهادت حرکت کرد، ولی او دریافته بود که فرهنگ تشيّع در انزوا قرار گرفته، و زیر چکمه جلّادان اموی، بی‌رمق مانده است.

این از امتیازات امام باقر(ع) است که به دو رشته امامت پیوند دارد و آفرینش او از ناحیه امام حسن(ع) و امام حسین(ع) به مخزن و مرکز رسالت خاتم پیامبران(ص) راه می‌یابد.

امامی که از زمینه‌سازی‌های پدرش امام سجّاد(ع) در راستای معرّفی مکتب تشیّع، و مبارزه با طاغوت‌ها، بهره‌برداری بسیار کرد، و با تربیت شاگردان برجسته، و تبیین فقه ناب اسلام و اهل‌بیت(ع)، بزرگ‌ترین قدم را برای شناسایی تشیّع و مکتب اهل‌بیت(ع) برداشت.