نفی شریک، یاری‌کننده و فرزند برای خدا

 

وَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَمْ یتَّخِذْ وَلَدًا وَلَمْ یكُن لَّهُ شَرِیكٌ فِی الْمُلْكِ وَلَمْ یكُن لَّهُ وَلِیٌّ مِّنَ الذُّلِّ  وَكَبِّرْهُ تَكْبِیرًا (۱۱۱)
و بگو: همه‌ی ستایش‌ها ویژه‌ی خداست که نه فرزندی گرفته و نه در فرمانروایی شریکی دارد و نه او را به سبب ناتوانی کمک‌کار و یاوری است. و او را بسیار بزرگ شمار. (اسراء، ۱۱۱)

 

 

آیه‌ی مذکور دربردارنده‌ی چند صفت سلبی خداوند است. نخست ذات قدسی پروردگار را از داشتن فرزند منزه می‌دارد. این تأکید ناظر به اعتقاد باطل مسیحیان و یهودیان است که برای خداوند فرزندانی را در نظر گرفته‌اند. سپس داشتن شریک و همسان را از ساحت خداوند دور دانسته و اعتقاد مشرکان عرب را نیز باطل می‌سازد. آن‌گاه وجود کمک‌کار و یاور را نیز در امور آفرینش و تدبیر مخلوقات نفی می‌نماید. به عبارت دیگر، در این آیه، موجود شبیه و هم‌جنس با خداوند نفی شده است؛ چه پایین‌تر از او باشد؛ چون فرزند و چه مساوی و هم‌رتبه؛ چون شریک و چه بالاتر و غالب؛ مانند ولی و سرپرست. در پایان آیه نیز، به پیامبر(ص) فرمان می‌دهد تا همواره خداوند را والاتر از هر وصف و وهم مخلوقات بداند.

 

 

برترین اعمال اعتقاد به یگانگی خدا و بزرگ‌ترین گناه تشبیه آفریدگارت است.» امالی طوسی: ص۶۸۷ ح۱۴۵۸.