تعداد: آیات 78 ـ کلمات 352 ـ
حروف 1648
سورهی مدنی
(بعد از سورهی «رعد» نازل
شده است)
نامگذاری
این سورهی مبارکه که نخستین آیهی شریفهی آن «اَلرَّحمن» نام خداوند متعال به عنوان بخشنده و آموزگار قرآن و آفریدگار بشر و آموزندهی بیان ذکر شده است به نام «اَلرَّحمن» (بخشنده) موسوم گریده و این سوره در زبان ائمّهیهدی(ع) به نام «عروسالقرآن» معروف میباشد. چنان که در حدیثی از حضرت موسی بن جعفر(ع) آمده است: هر چیزی عروس دارد، عروس قرآن سورهی اَلرَّحمن است.
«لِکُلِّ شَیءٍ
عَروسٌ وَ عَروسُ القُرآنِ سُورَۀُ الرَّحْمَانِ»[1]
فضائل و خواص
در حدیثی رسول اکرم(ص) میفرماید: هر کس سورهی «اَلرَّحمن» را تلاوت کند شکر نعمتهای خداوند را ادا کرده است و خداوند بر عجز و ناتوانی او ترحّم میفرماید.[2]
و در مضمون حدیثی حضرت امام صادق(ع) میفرماید: تلاوت سورهی «اَلرَّحمن» و قیام به آن را هرگز ترک نکنید، این سوره هیچ گاه در قلوب منافقان جای نمیگیرد و خداوند در قیامت شفاعت را نصیب قاریان آن میفرماید و در بهشت هر جای دلخواه خود جای بگیرند.[3]
و حضرت در حدیثی دیگر میفرماید: هر کس سورهی «اَلرَّحمن» را بخواند و بعد از هر آیه «فَبِأىِّ آلاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ» بگوید: «لا بِشَیءٍ مِن آلائِکَ رَبِّ اُکَذِّبُ» چنانچه این تلاوت در شب باشد یا روز و در همان شب یا روز بمیرد در حکم شهید خواهد بود.[4] و اگر آن را در شب خوانده خداوند حق تعالی دو فرشته بر او گمارده که تا بامداد و اگر در روز خوانده تا شب از وی پاسداری نمایند.[5]
همچنین به فرمایش حضرتش مستحب است که انسان در روز جمعه بعد از نماز صبح سورهی «اَلرَّحمن» را تلاوت کند و پس از هر آیهی شریفهی «فَبِأىِّ آلاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبَانِ» بگوید: «لا بِشَیءٍ مِن آلائِکَ رَبِّ اُکَذِّبُ».[6]
و نیز میفرماید: کسی که بر خواندن آن مداومت نماید روز قیامت با چهرهی سفید وارد محشر میگردد.[7]
و در خواص دیگر آن آمده است: هر کس آن را بنویسد و به همراه خود داشته باشد مشکلات امور بر او آسان میگردد.[8]
همچنین کسی که مبتلا به درد چشم یا در طحال (سپرز) بوده و نوشتهی سورهی مبارکه را به همراه داشته باشد به یاری حقتعالی بهبود مییابد.[9]
و نیز اگر این سورهی مبارکه را در ظرفی با (زعفران یا غیره) بنویسد و آب شستهی آن را بیاشامند همین خواص را خواهد داشت.[10]
و چنانچه آن را بر شخص مصروع (آدم غَشی) ببندند به یاری حق عارضهی او برطرف میگردد.[11]
همچنین هنگام برخورد با سگ درنده این آیات شریفهی (33-35) سورهی مبارکه را بخوانند در برابر آن مصون میمانند:
«يَا مَعْشَرَ الجِنِّ وَ الإنسِ إِنِ استَطَعْتُمْ أنْ تَنفُذُوا مِنْ أقْطارِ السَّمَاوَاتِ وَ الأرْضِ فَانْفُذُوا لا تَنْفُذُونَ إلّا بِسُلْطانٍ فَبِأىِّ آلاءِ رَبِّكُمَا تُكَذِّبانِ يُرْسَلُ عَلَيْكُمَا شُوَاظٌ مِّنْ نَارٍ وَ نُحَاسٌ فَلا تَنْتَصِرَانِ».[12]
و از امام ششم(ع) نقل است: هر کس سورههای «اَلرَّحمن» و «حَشر» را به هنگام شب بخواند خداوند فرشتهای مسلّح را بر او میگمارد که تا بامداد مأمور حفاظت خانهی وی مینماید.[13]