کد مطلب: ۸۷
تعداد بازدید: ۳۲۱۵
تاریخ انتشار : ۲۴ مرداد ۱۳۹۴ - ۱۷:۰۹
به مناسبت ولادت حضرت معصومه(س)
شرافت نسبی حضرت معصومه علیها السّلام که هم دختر امام است، هم خواهر امام و هم عمّه امام، برتر از آن است که قلم توان ترسیم آن را داشته باشد.

کریمه اهل بیت

مختصری از زندگانی حضرت معصومه(س)

در روز اول ذیقعده سال 173 هجری، در شهر مدینه و از خانه امام هفتم، موسی بن جعفر علیهما السّلام کریمه ای چشم به جهان گشود که عالم را از نور جبین خود نور باران کرد و قلب خاندان رسول دو سرا را به قدوم نازنین خود مسرور نمود. دختری که فخر عالم بشریّت بود و هر روز خدای مهربان به وجود او بر ملائکه اش مباهات می نمود. همو که هم نام جدّه بزرگوارش حضرت صدّیقه کبری علیها سلام، فاطمه نامیده شد تا ادامه دهنده راه مادر باشد و نگاه به او، معصومیّت مادر را، به یاد خاندان عصمت علیهم السّلام بیندازد. در میان دختران موسی بن جعفر علیهما السّلام،«فاطمهکبری» معروف به فاطمه ‌یمعصومه علیها السّلام از همه برتر، بزرگوارتر و با فضیلت ‌تر است. برخی از مورّخان چهار نفر از دختران امام کاظم علیه السّلام را با نام «فاطمه» یاد کرده ‌اند: فاطمه‌ ی کبری،فاطمه‌ ی وسطی،فاطمه‌ ی صغری وفاطمه .فاطمهصغری، مشهور به «بی‌ بی هیبت» در آذربایجان شوروی در جنوب بادکوبه مدفون است .فاطمهوسطی - بنا به نقلی - در اصفهان دفن شده است. قبرفاطمهملقب به «فاطمهطاهره» در رشت و به خواهر امام مشهور است. فاطمهکبری نیز - که همان حضرت معصومه می باشد - در قم مدفون است.

 

شرافت نسبی

 

شرافت نسبی حضرتمعصومه علیها السّلام که هم دختر امام است، هم خواهر امام و هم عمّه امام، برتر از آن است که قلم توان ترسیم آن را داشته باشد. او در مکتب تربیتی پدر بزرگوارش موسی بن جعفر علیهما السّلام و آغوش سرشار از محبّت مادری به نام «نجمه» که از بانوان با فضیلت و از اسوه‌ های تقوی و شرافت است تربیت یافت. شیخ صدوق روایت کرده که: نجمه خاتون در عقل و درایت، اطاعت و عبادت و رعایت ادب، به ویژه نسبت به حمیده خاتون از بهترین بانوان جهان بود. منابع تاریخی تصریح کرده ‌اند که حضرت علی بن موسی الرضا علیهما السّلام و حضرتمعصومهعلیها السّلام از یک مادر می ‌باشند.

 

القاب

 
در منابع روایی و تاریخی القاب زیادی برای حضرت معصومه علیها السّلام نقل شده است که هر کدام بیان گر درجه و مقامی از درجات و مقامات معنوی این بانوی گران قدر نزد پروردگار می ‌باشد. در ذیل به مشهورترین لقب‌ های آن حضرت اشاره می‌ کنیم.
معصومه
لقبمعصومهبرگرفته شده از روایتی است که از امام رضا علیه السّلام نقل شده است:
«مَن زارَ المعصومةَ بِقُم کَمَن زارَنی». کسی که حضرتمعصومهرا در قم زیارت کند (در ثواب) مانند کسی است که مرا زیارت کرده است. لقب «معصومه» هر چند دلالت برعصمتاین بانوی بزرگوار از خطا و لغزش، از آن نوع و در آن مرتبه ‌ای که پیامبر صلّی الله علیه و آله، حضرت زهرا علیها السّلام و امامان دوازده‌گانه علیهم السّلام برخوردار هستند، نمی ‌کند، ولی بیانگر برخورداری ایشان از مرتبه نازله این رتبه ویژه است؛ رتبه ای که در انسان‌ های معمولی یافت نمی‌ شود.
 

کریمه اهل بیت

 
ارادتمندان و ستایشگران حضرتمعصومهعلیها السّلام از همان ابتدا تاکنون به هنگام یاد از آن بزرگوار در نظم و نثر، لقب «کریمه اهل بیت» را در حقّ ایشان فراوان به کار برده ‌اند. علاوه بر آن - به نقل آیةالله العظمی نجفی مرعشی قدس سره - امام باقر یا حضرت صادق علیهما السّلام در خواب به پدر ایشان فرمودند: «علیکَ بِکریمة اهلِ البیتِ» بر تو باد به کریمه اهل بیت.
شفیعه
امام صادق علیه السّلام در بیان جایگاه شفاعت ایشان در روز محشر می فرمایند: «إِنَّ لِلَّهِ حَرَماً وَ هُوَ مَكَّةُ أَلَا إِنَّ لِرَسُولِ اللَّهِ حَرَماً وَ هُوَ الْمَدِینَةُ أَلَا وَ إِنَّ لِأَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ حَرَماً وَ هُوَ الْكُوفَةُ أَلَا وَ إِنَّ قُمَّ الْكُوفَةُ الصَّغِیرَةُ أَلَا إِنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أَبْوَابٍ ثَلَاثَةٌ مِنْهَا إِلَى قُمَّ تُقْبَضُ فِیهَا امْرَأَةٌ مِنْ وُلْدِی اسْمُهَا فَاطِمَةُ بِنْتُ مُوسَى وَ تُدْخَلُ‏ بِشَفَاعَتِهَا شِیعَتِی الْجَنَّةَ بِأَجْمَعِهِمْ». برای خداوند متعال حرمی است و آن مکّه است و برای رسول خدا صلّی الله علیه و آله حرمی است و آن مدینه است و برای امیرالمؤمنین علیه السّلام حرمی است و آن کوفه است و آگاه باشید که قم کوفه کوچک است، آگاه باشید برای بهشت هشت درب است که سه درب آن از قم می باشد. در آن شهر زنی از اولاد من از دنیا می رود که نامش فاطمه دختر موسی است که به شفاعت او تمامی شیعیانم داخل بهشت می شوند.
و در فرازی از زیارتنامه ‌ی آن حضرت که از امام رضا علیه السّلام رسیده است می ‌خوانیم: «یَا فَاطِمَةُ اشْفَعِی‏ لِی‏ فِی‏ الْجَنَّةِ فَإِنَّ لَكِ عِنْدَ اللَّهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْن‏». ایفاطمهمعصومه! بهشت را برای من درخواست کن؛ زیرا نزد خدا مقام والایی داری.
القاب دیگر آن حضرت که در زیارتنامه ‌ایشان آمده عبارت است از: طاهره، حمیده، بره، رشیده، تقیه، نقیه، رضیه، سیّده، مرضیّه و اخت الرضا علیه السّلام.

 

افضل اولاد امام کاظم بعد از حضرت رضا(ع)

 

محدّث قمی در رابطه با دختران موسی بن جعفر علیهما السّلام می‌ نویسد: «بر حسب آن چه به ما رسیده افضل آن ها، سیّده جلیله ‌ی معظّمه،فاطمهبنت امام موسی علیه السّلام معروف به حضرتمعصومهاست.
علّامه، محمّد تقی تستری می ‌نویسد: «در میان فرزندان امام کاظم علیه السّلام با آن همه کثرتشان بعد از امام رضا علیه السّلام کسی هم سنگ حضرتمعصومهعلیها السّلام نمی ‌باشد.

 

مقام علمی حضرت معصومه(س)

 
نقل شده که روزی جمعی از شیعیان، به قصد دیدار حضرت موسی بن جعفر علیهما السّلام و پرسیدن پرسش هایی از ایشان، به مدینه مشرّف شدند. چون امام کاظم علیه السّلام در مسافرت بودند، پرسش های خود را به حضرت معصومه علیها السّلام که در آن هنگام کودکی خردسال بودند، تحویل دادند. فردای آن روز برای بار دیگر به منزل امام رفتند، ولی هنوز ایشان از سفر برنگشته بودند. پس به ناچار، پرسش های خود را باز خواستند تا در مسافرت بعدی به خدمت امام برسند، غافل از این که حضرت معصومه علیها السّلام جواب پرسش ها را نگاشته است. وقتی پاسخ ها را ملاحظه کردند، بسیار خوشحال شدند و پس از سپاس گزاری فراوان، شهر مدینه را ترک گفتند. از قضای روزگار در بین راه با امام موسی بن جعفر علیهما السّلام مواجه شده، ماجرای خویش را باز گفتند. وقتی امام پاسخ پرسش ها را مطالعه کردند، سه بار فرمود: «فِداها ابُوها»، پدرش فدایش.
«السَّلَامُ عَلَیْكِ یَا بِنْتَ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَكَاتُهُ السَّلَامُ عَلَیْكِ عَرَّفَ اللَّهُ بَیْنَنَا وَ بَیْنَكُمْ فِی الْجَنَّةِ وَ حَشَرَنَا فِی زُمْرَتِكُمْ وَ أَوْرَدَنَا حَوْضَ نَبِیِّكُمْ وَ سَقَانَا بِكَأْسِ جَدِّكُمْ مِنْ یَدِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْكُم‏».

 

پی‌نوشت‌ها

 

برگرفته از کتاب: 1-دانشنامه امام کاظم علیه السّلام ج1، 2-بحار الأنوار (ط - بیروت) ج‏57 ص 228،

3-زاد المعاد ص 548.

 

دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

مسلم زکی‌زاده

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر: