شهید در لغت به معنای گواه است. در برخی آیات واژه شهید به کار رفته و همین معنی را در بر دارد، به عنوان مثال در سوره نساء می فرماید:« فَكَيْفَ إِذا جِئْنا مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهيدٍ وَ جِئْنا بِكَ عَلى هؤُلاءِ شَهيداً»[1](حال آنها چگونه است در روزى كه از هر امتى گواهى خواهیم آورد و تو را نيز بر ایشان گواه خواهيم آورد.)و یا در سوره نحل:« وَ يَوْمَ نَبْعَثُ مِنْ كُلِّ أُمَّةٍ شَهيداً»[2] (و روزی که از هر امتی گواهی را بر می انگیزیم)
خداوند متعال در سوره حدید می فرماید:« وَ الَّذِینَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ اُولئِکَ هُمُ الصِّدِّیقُونَ وَ الشُّهَداءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ لَهُمْ اَجْرُهُمْ وَ نُورُهُمْ»[3](و آن کسانی که به خدا و پیامبرانش ایمان آورند، به حقیقت راستگویان و شهداء هستندکه در نزد خداوند جای دارند، و برایشان اجر شهیدان و نور ایمانشان (در بهشت) وجود دارد.)همچنین در سوره آل عمران نیز می فرماید:« وَ لا تَحْسَبَنَّ الَّذينَ قُتِلُوا في سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتاً بَلْ أَحْياءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُون»[4](و گمان مبر کسانی راکه کشته شده اند در راه خدا مرده اند، بلکه زنده هستند و در نزد پروردگارشان روزی می خورند.) از این دو آیه استفاده می شود که عالی ترین مقام شهادت، همانا کشته شدن در راه خداوند است. اما شهادت فقط به این مورد منحصر نمی شود، بلکه همچنانکه در سوره حدید آمده کسانی که مؤمن واقعی هستند هم دارای مقام صدق هستند و هم شهید محسوب می شوند و اجر شهداء را دارند. در روایتی که در کتاب«المحاسن» احمد بن خالد برقی ذکر شده آمده:«عَنْ مِنْهَالٍ الْقَصَّابِ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع ادْعُ اللَّهَ لِي بِالشَّهَادَةِ فَقَالَ الْمُؤْمِنُ لَشَهِيدٌ حَيْثُ مَاتَ أَ وَ مَا سَمِعْتَ قَوْلَ اللَّهِ فِي كِتَابِهِ وَ الَّذِينَ آمَنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ أُولئِكَ هُمُ الصِّدِّيقُونَ وَ الشُّهَداءُ عِنْدَ رَبِّهِمْ»[5](منهال می گوید به امام صادق(ع) عرض کردم برایم دعا کنید که شهادت نصیبم شود. ایشان فرمودند: هرگاه بمیرد هرآینه شهید است، آیا نشنیده ای سخن خداوند را در قرآن والذین آمنوا ....)
اما در پاسخ به این پرسش باید گفت خداوند در سوره نساء می فرماید:« ...وَ مَنْ يَخْرُجْ مِنْ بَيْتِهِ مُهاجِراً إِلَى اللَّهِ وَ رَسُولِهِ ثُمَّ يُدْرِكْهُ الْمَوْتُ فَقَدْ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّه...»[6](و هر گاه کسی از خانه خود برای هجرت به سوی خدا و رسولش بیرون آید و در سفر، مرگ وی فرا رسد، اجر چنین کسی بر خداست.)در بیان این آیه روایاتی از شیعه[7] و سنی[8] آمده که کسی که برای حج از منزل خارج شود و مرگ او فرا رسد، مهاجر الی الله است و اجر و پاداشش با خداوند است.
همچنین شیعه[9] و سنی[10] روایت کرده اند از پیامبر اکرم (ص) که«مَنْ مَاتَ عَلَى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ شَهِيداً»( هر کس که با محبت نسبت به محمد(ص) و آل محمد(ص) بمیرد، شهید از دنیا رفته است)و نیز امیرالمؤمنین (ع) می فرمایند:« فَإِنَّهُ مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ عَلَى فِرَاشِهِ وَ هُوَ عَلَى مَعْرِفَةِ حَقِّ رَبِّهِ وَ حَقِّ رَسُولِهِ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ مَاتَ شَهِيداً وَ وَقَعَ أَجْرُهُ عَلَى اللَّهِ و...»[11](بتحقیق هر کدام از شما در بستر خود از دنیا رود درحالیکه نسبت به حق پروردگارش و پیامبر خدا و اهل بیت او معرفت داشته باشد، شهید از دنیا رفته و اجرش بعهده خداوند است و ...)
از مجموع آنچه گفته شد می توان نتیجه گرفت: کسی که به زیارت امام حسین (ع) رفته و نسبت خداوند و پیامبر او و اهل یبت پیامبر ایمان دارد و به جایگاه ایشان معرفت دارد، چون مسیرش مسیر رضایت خداوندی است، حکم شهید را دارد و اجر و مزدش به عهده خداوند است.در روایتی از امام صادق (ع) آمده:« عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الْقَاضِي قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع فِي غُرَيْفَةٍ لَهُ وَ عِنْدَهُ مُرَازِمٌ فَسَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ مَنْ أَتَى قَبْرَ الْحُسَيْنِ ع مَاشِياً كَتَبَ اللَّهُ لَهُ بِكُلِّ خُطْوَةٍ وَ بِكُلِّ قَدَمٍ يَرْفَعُهَا وَ يَضَعُهَا عِتْقَ رَقَبَةٍ مِنْ وُلْدِ إِسْمَاعِيلَ وَ مَنْ أَتَاهُ بِسَفِينَةٍ فَكَفَتْ بِهِمْ سَفِينَتُهُمْ نَادَى مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ طِبْتُمْ وَ طَابَتْ لَكُمُ الْجَنَّةُ.»[12](ابو سعيد قاضى گفت: خدمت امام صادق(ع) در غرفه كوچكى كه داشتند رسیدم، مرازم نيز در خدمت ایشان بود، شنيدم که مىفرمودند: كسى كه پياده به زيارت قبر امام حسين(ع) برود خداوند در برابر هر گامى كه برمیدارد و به هر قدمى كه از زمين بلند نموده و بر آن میگذارد ثواب آزاد كردن بندهاى از اولاد اسماعيل(ع) را مىدهد و كسى كه با كشتى به زيارت آن حضرت رود و کشتی آنها واژگون گردد و سرنشينانش را در آب بیفتند (و غرق شوند)منادى از آسمان ندا مىكند خوشا به حال شما و گوارا باد بر شما بهشت.)
البته پر واضح است که آن کسی که در راه خداوند و در جبهه جنگ کشته می شود دارای احکامی است از جمله اینکه نیازی به غسل و کفن ندارد و مس شهید نیز نیازی به غسل ندارد و پس از نماز با همان لباس می توان او را دفن نمود. اما دیگران اعمّ از مؤمن یا محب اهل بیت یا حاجّ ، حکم شهید را صرفاً در نعمت ها و اجر و پاداش و جایگاه خواهند داشت.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
صادق تهرانی
من هم پسرم رو با بیماری سرطان از دست دادم.
خدا به قلب شما صبر جمیل بده و به زودی اجر این صبر را با ایمان قلبی حس کنید ان شاءالله
بهتون تسلیت میگم... و میفهمم که چقدر درد میکشید
خدا این عزیز رو شفیع شما و همسرتون قرار داده برادر...
روزی نه چندان دور همه ی ما از این دنیا خواهیم رفت...
چه بهتر که با شهادت جاودانه باشیم. خوش به سعادت دختر شما...
من پسر یک ساله ام رو در پیاده روی اربعین در کربلا در بیمارستان امام حسین از دست دادم.
انشا الله امام حسین از من قبول کنه.