آداب و سنن حضرت پیامبر(ص) در وضو

248) رسول‌خدا(ص) برای هر نماز واجب و مستحبی تجدید وضو می‌کرد.
 
249) بُرَیده گوید: پیامبر گرامی(ص) برای هر نمازی جداگانه وضو می‌گرفت، اما در سال فتح مکّه تمام نمازهای شبانه‌روز را با یک وضو خواند. عمر گفت: یا رسول اللّه، کاری کردید که تا کنون نکرده بودید! فرمود: عمداً چنین کردم (تا مردم نپندارند که برای هر نمازی وضوی جداگانه لازم است.)
 
250) امام صادق(ع) فرمود: امیرمؤمنان(ع) برای هر نمازی وضوی جداگانه می‌گرفت و این آیه را تلاوت می‌کرد: «ای مؤمنان، هرگاه برای نماز برخاستید صورت‌ها و دست‌ها را تا آرنج بشویید[1]... » و با این روش می‌خواست به مستحب عمل کند و الّا خود رسول‌خدا(ص) و امیرمؤمنان(ع) و اصحاب پیامبر(ص) نمازهای متعدد را با یک وضو هم می‌خواندند.
 
251) زراره گوید: امام باقر(ع) فرمود: آیا وضوی رسول‌خدا(ص) را برایتان بیان نکنم؟ گفتیم: چرا. حضرت ‌ظرفی را که مقداری آب در آن بود. خواست و آن را جلو خود نهاد، سپس آستین‌های خود را بالا زد، آن‌گاه دست راست را در آن فرو برد و فرمود: این وقتی است که دست پاک باشد. سپس کف خود را پر از آب کرد و روی پیشانی ریخت و گفت: «بسم اللّه» و آن را به اطراف محاسن خود روان ساخت و یک بار دست خود را بر صورت و پیشانی کشید (تا همه جای صورت را شست).
سپس دست چپ را در آب فرو برد و آن را پر کرد و بر آرنج دست راست ریخت و با دست چپ بر ساق دست راست کشید تا آب به سر انگشتان روان شد. سپس دست راست را در آب فرو برد و آن را پر کرد و بر آرنج دست چپ ریخت و دست راست را بر ساق دست چپ کشید تا آب به سر انگشتان روان شد. آن‌گاه جلو سر و پشت پاها را با تری دست چپ و راست مسح کرد.
سپس فرمود: خداوند فرد و یکتاست و عدد فرد را دوست دارد، از این رو سه مشت آب برای وضوی تو کافی است: یک مشت آب برای صورت، و دو مشت هم برای ساق‌های دست؛ و با تری دست راست جلو سر و روی پای راست را، و با تری دست چپ روی پای چپ را مسح می‌کنی.
آن‌گاه فرمود: مردی از امیرمؤمنان(ع) از کیفیت وضوی رسول‌خدا(ص) پرسید و آن حضرت ‌همین گونه برای او بیان داشت[2].
 
252) ابوهریره گوید: رسول‌خدا(ص) هنگام وضو گرفتن اول طرف‌های راست خود را می‌شست.
 
253) ابوبصیر گوید: از امام صادق(ع) از مقدار آب وضو پرسیدم، فرمود:
رسول‌خدا(ص) با یک مدّ (تقریبا ده سیر) آب وضو می‌گرفت، و با یک صاع (تقریباً سه کیلوگرم) آب غسل می‌کرد.
 
254) رسول‌خدا(ص) فرمود: ما خاندانی هستیم که صدقه بر ما حلال نیست، و دستور داریم که شاداب و پر آب وضو بگیریم.
 
255) امام صادق(ع) فرمود: مضمضه (آب در دهان گرداندن) و استنشاق (آب در بینی کشیدن) از چیزهایی است که رسول‌خدا(ص)  سنّت نهاده است.
 
ملحقات
267) رسول‌خدا(ص) فرمود: دو چیز است که دوست ندارم کسی در آن با من شرکت کند و در آنها مرا یاری دهد: یکی وضویم که جزء نماز من است. و دیگر صدقه‌ام (که دوست دارم با دست خود بدهم) زیرا صدقه در دست خدای رحمان قرار می‌گیرد.
 
268) رسول‌خدا(ص) شب‌ها آب وضویش را با دست خود آماده می‌کرد و بالای سر می‌نهاد.
 
269) رسول‌خدا(ص) چون برای نماز وضو می‌گرفت سه بار انگشتر خود را در انگشت می‌گردانید.
 
270) رسول‌خدا(ص) در وضو بر ناصیه - یعنی جلو سر که تقریباً یک چهارم تمام مساحت سر است- مسح می‌کشید.
 
271) علی(ع) در سفارش به محمّد بن ابی بکر به هنگام اعزام وی به حکومت مصر فرمود: برای وضو سه بار آب در دهان بگردان، و سه بار آب در بینی بکش، و صورت سپس دست راست و بعد از آن دست چپ را بشوی، آن‌گاه [جلو] سر و روی پاها را مسح کن، زیرا من دیدم رسول‌خدا(ص) چنین می‌کرد...
 

[1] مائده/6.
[2] روایات اهل بیت علیهم السّلام در این مورد مستفیض بلکه متواتر است. (مؤلف)