فلسفه احکام| ۱۱
درباره گوشتهای قربانی در ایّام حج در منی، در صورتی که بعد از تلاش و کوشش لازم، یقین پیدا کند که راهی برای استفاده از گوشت قربانی نیست و حتماً ضایع میشود (یعنی یقین کند که آنها سوزانده و دفن میشوند و همچنین مستحقّینی در منی یافت نشوند و بداند که گوشتهای قربانی به سایر بلاد اسلامی برای فقرا و مؤمنین برده نمیشود) و با توجّه به این که این کار، اسراف و حرام است، سؤال این است که آیا میشود که حاجی موقّتاً از قربانی کردن در منی صرف نظر کند، و پول آن را کنار بگذارد و هنگام بازگشت در محل خود قربانی کند (در همان ذیالحجّه یا در ذیالحجّه سال آینده)؛ و سپس مطابق دستوری که درباره گوشت قربانی است آن را مصرف نماید؟
این کار و این اعمال سلیقه و تصرّف در احکام الله جایز نیست. در این حکمت حجّ نیز اسرار و برنامههایی است که باید طابق النعل بالنّعل انجام شود. اینجا تمرین و تربیت تسلیم ابراهیمی و اسماعیلی است که وقتی ابراهیم به فرزندش گفت: إنِّی أرَی فِی المَنَامِ أنِّی أذبَحُکَ[1]، او نگفت: کشتن من چه فلسفه و فایدهای دارد، و چنین و چنان میشود، و اسراف است و از این مقوله عذرها؛ بلکه بدون درنگ گفت: یَا اَبَتِ اِفعَل مَا تُؤمَرُ.
در حج، همان طور که از فرموده حضرت امیرالمؤمنین(ع) استفاده میشود، خدا بندگانش را متعبّد به کارهایی فرموده است که بسا فایده مهمّ ظاهری برای آن درک نشود؛ مثل: طواف، سعی و بسیاری محرّمات احرام. امّا وقتی به عنوان تعبّد انجام شود، برکات بسیار بزرگ و فوایدی دارد که در هیچ عبادت دیگر تحصیل نمیشود.
با این وجود، در گوشت قربانی امکان استفاده و جلوگیری از ضایع شدن آن کاملاً فراهم است، و میتوانند با امکاناتی که هست آن را به صورت کنسرو و ... در اختیار مستحقّان و محرومان قرار دهند.
پینوشتها
[1]. صافات/102.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی