پیشگفتار: امام حسن عسکری، سیزدهمین ستاره درخشان عصمت
سخن گفتن ما از یازدهمین امام معصوم، سیزدهمین ستاره تابان آسمان عصمت، پدر بزرگوار حضرت قائم آل محمّد(ص) یعنی از امام حسن عسکری(ع) همانند قطره برداشتن از اقیانوس و همچون چشیدن آب خوشگوار از دریای شیرین معرفت و کمالات است که به قول مولانا:
آب دریا را اگر نتوان کشید/ پس به قدر تشنگی باید چشید
امام بزرگواری که خداوند در حدیث لوح، او را این گونه معرّفی نموده است:
«اَخرُجُ مِنهُ الدَّاعِیَ اِلَی سَبِیلِی، وَ الخَازِنُ لِعِلمِی الحَسَنُ:
و از امام هادی(ع) فرزندی به وجود آورم که مردم را به راه من دعوت کرده و فرا میخواند و مخزن علم من میباشد و نامش حسن(ع) است.»[1]
و رسول خدا(ص) در حدیث «اُبَیّ» در شأن امام حسن عسکری(ع) فرمود:
«جَعَلَهُ نُوراً فِي بِلَادِهِ، وَ خَلِيفَةً فِي أَرْضِهِ، وَ عِزّاً لِأُمَّتِهِ، وَ هَادِياً لِشِيعَتِهِ، وَ شَفِيعاً لَهُمْ عِنْدَ رَبِّهِم، وَ نَقِمَةً عَلَى مَنْ خَالَفَهُ، وَ حُجَّةً لِمَنْ وَالاهُ، بُرْهَاناً لِمَنِ اتَّخَذَهُ إِمَاماً:
خداوند او را نور خود در شهرهایش و خلیفه خود در سراسر زمینش نمود و همچنین او را مایه عزّت امّتش و راهنمای شیعیانش و شفاعتکننده آنها در پیشگاه خدا و مایه عذاب برای مخالفان و حجّت برای دوستانش و برهان و دلیل برای معتقدان به امامتش قرار داد.»[2]
مشخصات
معصوم سیزدهم: امام یازدهم، حضرت حسن عسکری(ع)
نام: حسن علیه السلام
لقب معروف: عسکری(ع)، ابن الرّضا(ع) و سراج.
کُنیه: ابو محمّد(ع)
پدر و مادر: امام هادی(ع)، سلیل (س) (سوسن، حُدَیث)
وقت و محلّ تولّد: روز جمعه هشتم ربیع الثّانی یا 24 ربیع الاوّل سال 232 هجری قمری در مدینه.
وقت و محلّ شهادت: هشتم ربیع الاوّل سال 260 ه.ق به دسیسه معتمد (چهاردهمین خلیفه عبّاسی) در شهر سامرّا و در سن 28 یا 29 سالگی به شهادت رسید.
مرقد: در شهر سامرّا واقع در عراق.
دوران زندگی؛ در دو بخش: 1- قبل از امامت (22 سال) از سال 232 تا 254 ه.ق.
2- دوران امامت (6 سال) از سال 254 تا 260 ه.ق.
آن حضرت همواره تحت نظر و در زندان طاغوتهای عصر خود بود و سرانجام با زهر جفا به شهادت رسید.
طاغوتهای عصر امامت او عبارتند از: 1- مهتدی، چهاردهمین خلیفه عبّاسی (از سال 255 تا 256)، 2- معتمد، پانزدهمین خلیفه عباسی (از سال 256 تا 260).
خودآزمایی
1- رسول خدا(ص) در حدیث «اُبَیّ» در شأن امام حسن عسکری(ع) چه فرمودند؟
2- القاب امام یازدهم را بیان کنید.
3- زمان و مکان تولد امام حسن عسگری(ع) را بیان کنید.
پینوشتها
[1] اصول کافی، ج 1، ص 528.
[2] اعلام الوری، ص 380.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
محمد محمدی اشتهاردی