کد مطلب: ۸۱۸
تعداد بازدید: ۱۱۴۹۹
تاریخ انتشار : ۲۸ شهريور ۱۳۹۵ - ۰۶:۰۰
به مناسبت عید غدیر| ۲
آیا برای جانشینی و امامت خلق بعد از پیامبر کسی جز علی علیه السّلام سزاوار است در حالی که بعد از نبیّ مکرّم اسلام شخصی برتر از او در عالم وجود ندارد؟!
فضائل امیر در خطابه غدیر
فضائل بی شمار

قال رسول الله صلّی الله علیه و آله: «إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى جَعَلَ لِأَخِي [علیٍّ] فَضَائِلَ‏ لَا تُحْصَى‏ كَثْرَةً». رسول خدا که سلام و درود حضرت حق بر او و آلش باد فرمودند: خدای تعالی برای برادرم علی فضائلی قرار داده که به جهت کثرت و فراوانی قابل شمارش نیست.(1)

فضائل مولایمان امیر المؤمنین علی علیه السّلام آن قدر فراوان است که در تمامی ادوار عمر شریف پیغمبر اکرم صلوات الله علیه و آله، در مناسبت ها و موقعیّت های مختلف، شاهد بیان مناقب آن بزرگوار از لبان گهربار رسول الله هستیم. شاید روزی نمی شد که بر رسول خدا بگذرد و از فضائل ابوالحسن برای مردم نگوید. بارها اتّفاق افتاد که جبرئیل امین پیغام فخر و مباهات پروردگار بر کائنات را در قالب آیه ای در شأن امیر علیه السّلام بر سینه ملکوتی رسولش نازل می فرمود و پیامبر با شوقی غیر قابل وصف آن را در حضور مردم قرائت فرموده و تبیین می نمود. آری چنین بود که عاشقان علی هر روز و هر لحظه بیش از پیش دلداده و شیدای او می شدند و منافقان و حسودان بر وجود نورانیش رشک ورزیده و در صدد انتقام بر می آمدند.

او که وجود مقدّسش سراسر منقبت و فضیلت است، راه رفتنش، سخن گفتنش، عبادتش، جهادش، اخلاقش و ... عقل بشر را در هر کیش و مذهبی حیران و شیدای خود ساخته، طوری که دوست و دشمن با اختیار و بی اختیار لب به مدح و ثنایش گشوده اند. با این وجود فضائلش را قدرتی برای شمارش نیست. به حکم حدیثِ «يَا عَلِيُّ مَا عَرَفَ اللَّهَ حَقَ‏ مَعْرِفَتِهِ‏ غَيْرِي‏ وَ غَيْرُكَ‏ وَ مَا عَرَفَكَ حَقَّ‏ مَعْرِفَتِكَ غَيْرُ اللَّهِ وَ غَيْرِي‏-ای علی! خدا را آن طور که سزاوار اوست کسی نشناخت جز من و تو و کسی تو را آن گونه که شایسته توست نشناخت جز خدا و من»(2) رسول خدا صلّی الله علیه و آله که بعد از پروردگار متعال تنها علی شناس دنیاست، درباره کثرت فضائل علی علیه السّلام فرمود: «لَوْ أَنَّ الْغِيَاضَ أَقْلَامٌ وَ الْبَحْرَ مِدَادٌ وَ الْجِنَ‏ حُسَّابٌ‏ وَ الْإِنْسَ كُتَّابٌ مَا أَحْصَوْا فَضَائِلَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِب‏». اگر تمام درختان قلم، تمام دریاها جوهر، تمامی اجنّه حساب گر و تمام انسان ها کاتب شوند، قادر نخواهند بود فضائل علی بن ابی طالب را شمارش کنند.(3)

کتاب فضل تو را آب بحر کافي نيست/ که ‏تر کنم سرانگشت و صفحه بشمارم

امامت علی علیه السّلام پیام عید غدیر

حال پیامبر بعد از عمری مجاهدت و تلاش برای هدایت خلق، از سوی پروردگار خود بانگ الرحیل می شنود و خدایش ندای ارجعی برای او وحی می کند. با این که عمری دم از علی زده و خلق الله را به سوی باب نجاتش خوانده، امّا اینک در واپسین روزهای عمر خود مأمور به دستوری شده که اگر ابلاغش نکند گوئی رسالت خود را انجام نداده است. «يا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ وَ اللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الْكافِرِينَ» اى پيامبر! آن چه از طرف پروردگارت بر تو نازل شده است، كاملًا (به مردم) برسان! و اگر نكنى، رسالت او را انجام نداده ‏اى! خداوند تو را از (خطرات) مردم، نگاه می دارد؛ و خداوند، جمعيّت كافران (لجوج) را هدايت نمى ‏كند.(4) رسول اکرم صلوات الله علیه و آله در آغاز خطبه تاریخی خود در غدیر خم پس از جملاتی پیرامون حمد و ثنای پروردگار و توحید الهی، تصریح فرموده اند که طبق آیه شریفه به چه چیز مأمور شده اند. 

رسول خدا فرمودند: «... مَعَاشِرَ النَّاسِ مَا قَصَّرْتُ‏ فِي‏ تَبْلِيغِ‏ مَا أَنْزَلَ‏ اللَّهُ‏ تَعَالَى‏ إِلَيَ‏ وَ أَنَا مُبَيِّنٌ لَكُمْ سَبَبَ نُزُولِ هَذِهِ الْآيَةِ إِنَّ جَبْرَئِيلَ ع هَبَطَ إِلَيَّ مِرَاراً ثَلَاثاً يَأْمُرُنِي عَنِ السَّلَامِ رَبِّي وَ هُوَ السَّلَامُ أَنْ أَقُومَ فِي هَذَا الْمَشْهَدِ فَأُعْلِمَ كُلَّ أَبْيَضَ وَ أَسْوَدَ أَنَّ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ ع أَخِي وَ وَصِيِّي وَ خَلِيفَتِي وَ الْإِمَامُ مِنْ بَعْدِي الَّذِي مَحَلُّهُ مِنِّي مَحَلُّ هَارُونَ مِنْ مُوسَى إِلَّا أَنَّهُ لَا نَبِيَّ بَعْدِي وَ هُوَ وَلِيُّكُمْ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ ...». ای مردم! در تبلیغ آنچه خداوند بر من نازل فرموده است کوتاهی نمی کنم و من سبب نزول این آیه را برایتان روشن می سازم، همانا جبرئیل سه مرتبه بر من نازل شد و از سوی «سلام» پروردگارم و اوست سلام- مرا مأمور کرد که در این جایگاه بایستم و به هر سفید و سیاهی اعلام کنم که علی بن ابی طالب علیه السّلام برادر، وصی، جانشین و امام پس از من است همان کسی که جایگاهش نزد من همان جایگاه هارون نسبت به موسی است جز این که پس از من پیامبری نیست و او ولیّ شما بعد از خدا و رسولش می باشد ... .(5)

با وجود آن که پیامبر صلّی الله علیه و آله از سنین کودکیِ علی علیه السّلام بارها و بارها بر مسأله خلافت، وصایت و جانشینی او تصریح فرموده بود امّا این بار در روزهای آخر عمر پر برکت خود و به جهت اتمام حجّت بر همگان مأمور به ابلاغ این دستور مهمّ در میان جمعیّت بی نظیری شد که از تمام نقاط جهان اسلام در غدیر خُم گرد آمده بودند و علاوه بر آن پیغمبر اکرم بر آن چه فرمود از همگان در طی سه روز اخذ بیعت کرد.

ذکر فضائل علی علیه السّلام

رسول خدا صلّی الله علیه و آله در خطبه غدیر به بیان قسمتی از فضائل علی علیه السّلام پرداخت تا یادآور شود که تنها اوست که شایسته این مقام الهی می باشد و فرمود که وظیفه همگان است که برای همیشه خطبه غدیر را به دیگران ابلاغ کنند تا همگان در هر منطقه و هر قومیّتی، در هر دوره ای از ادوار تاریخ بر این امر مهمّ اطّلاع یافته و مطیع فرمان خدا باشند. پس فرمود: «فَلْيُبَلِّغِ‏ الْحَاضِرُ الْغَائِبَ وَ الْوَالِدُ الْوَلَدَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ». باید حاضران به کسانی که نیستند و پدران به فرزندان خود این پیام را ابلاغ کنند تا روز قیامت.

پس ما هم به قدر وسع و مجالمان گوهرهایی از فضائل علی علیه السّلام را از دریای خطابه غدیر صید کرده و در اختیار ناظران می گذاریم.

 

ولایت منحصر در خدا، رسول او و علی علیه السّلام

«هُوَ وَلِيُّكُمْ مِنْ بَعْدِ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَلَيَّ بِذَلِكَ آيَةً مِنْ كِتَابِهِ -إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ (6)-‏ وَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ ع أَقَامَ الصَّلَاةَ وَ آتَى الزَّكَاةَ وَ هُوَ رَاكِعٌ يُرِيدُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِي كُلِّ حَالٍ».

او ولیّ و سرپرست شما بعد از خدا و رسولش است و خداوند تبارک و تعالی به همین جهت آیه ای از کتابش را بر من نازل فرمود: -فقط ولیّ شما خدا و رسولش و کسانی هستند که ایمان آورده و نماز را اقامه نموده و زکات می دهند در حالی که در رکوع هستند- و علی بن ابی طالب نماز را اقامه کرد و در حالت رکوع زکات داد، و در هر حالی تنها خدا را اراده نمود.

نصب علی علیه السّلام به امامت از جانب خدا

«فَاعْلَمُوا مَعَاشِرَ النَّاسِ أَنَّ اللَّهَ قَدْ نَصَبَهُ لَكُمْ وَلِيّاً وَ إِمَاماً مُفْتَرَضاً طَاعَتُهُ عَلَى الْمُهَاجِرِينَ وَ الْأَنْصَارِ وَ عَلَى التَّابِعِينَ لَهُمْ بِإِحْسَانٍ وَ عَلَى الْبَادِي وَ الْحَاضِرِ وَ عَلَى الْأَعْجَمِيِّ وَ الْعَرَبِيِّ وَ الْحُرِّ وَ الْمَمْلُوكِ وَ الصَّغِيرِ وَ الْكَبِيرِ وَ عَلَى الْأَبْيَضِ وَ الْأَسْوَدِ وَ عَلَى كُلِّ مُوَحِّدٍ مَاضٍ حُكْمُهُ جَائِزٍ قَوْلُهُ نَافِذٍ أَمْرُهُ مَلْعُونٌ مَنْ خَالَفَهُ مَرْحُومٌ مَنْ تَبِعَهُ مُؤْمِنٌ مَنْ صَدَّقَهُ فَقَدْ غَفَرَ اللَّهُ لَهُ وَ لِمَنْ سَمِعَ مِنْهُ وَ أَطَاعَ لَه‏».

مردم بدانید همانا خداوند علی را به عنوان ولیّ و امامی برایتان نصب فرموده که اطاعتش واجب است بر تمام مهاجرین و انصار و کسانی که از ایشان به نیکی تبعیّت می کنند و بر بادیه نشینان و شهر نشینان و بر عجم و عرب و آزاد و بنده و کوچک و بزرگ و سفید و سیاه و بر هر یکتا پرستی انجام حکمش لازم و قولش نافذ است. ملعون است و از رحمت خدا به دور، کسی که با او مخالفت کند و مشمول رحمت است آن که از او تبعیّت نماید، مؤمن است کسی که او را تصدیق نموده، خدا او را می آمرزد و هر کسی را که فرمانش را بشنود و اطاعت کند.

بر خلاف گفته و تصوّر برخی از مخالفین که انتصاب امیر المؤمنین علی علیه السّلام به خلافت و امامت را رأی و نظر شخصی رسول خدا صلّی الله علیه و آله می دانند، رسول اکرم در خطبه غدیر به صراحت تمام این انتصاب را به عنوان دستور مؤکّد خدای تعالی تا روز قیامت اعلام نموده اند و تابعین را بشارت داده و مخالفینش را مشمول لعن و دوری از رحمت خدا می دانند.

علی علیه السّلام امام مبین

«مَعَاشِرَ النَّاسِ مَا مِنْ عِلْمٍ إِلَّا وَ قَدْ أَحْصَاهُ اللَّهُ فِيَّ وَ كُلُّ عِلْمٍ عَلِمْتُ فَقَدْ أَحْصَيْتُهُ فِي إِمَامِ الْمُتَّقِينَ وَ مَا مِنْ عِلْمٍ إِلَّا عَلَّمْتُهُ عَلِيّاً وَ هُوَ الْإِمَامُ الْمُبِين».

ای مردم! هیچ علمی نیست مگر آن که خدای متعال در وجود من قرار داده و هر آن چه را که من می دانم در وجود امام المتّقین علی نهاده ام و هیچ علمی نیست مگر آن که به علی آموختم و او امام مبین است. ‏

این جمله از رسول خدا صلّی الله علیه و آله چنان چه در برخی نسخه های دیگر خطبه آمده است، اشاره به این آیه از قرآن کریم دارد: «وَ کُلُّ شَیءٍ أحصَیناهُ فِی اِمامٍ مُبینٍ». هر چیز را در امامی مبین برشمرده ایم.(7) و بنا به فرمایش حضرت، امام مبین کسی نیست جز علی بن ابی طالب علیه السّلام که طبق آیه کریمه، خدای متعال (علمِ) هر چیز را در وجود مبارک او قرار داده است.

علی علیه السّلام افضل النّاس بعد از رسول خدا صلّی الله علیه و آله

«مَعَاشِرَ النَّاسِ فَضِّلُوا عَلِيّاً فَإِنَّهُ أَفْضَلُ النَّاسِ بَعْدِي مِنْ ذَكَرٍ وَ أُنْثَى‏».

مردم! علی را برتر دانسته و مقدّم بدارید که او بعد از من برترین مردم است از زن و مرد.

آیا برای جانشینی و امامت خلق بعد از پیامبر کسی جز علی علیه السّلام سزاوار است در حالی که بعد از نبیّ مکرّم اسلام شخصی برتر از او در عالم وجود ندارد؟! کدامین عقل مقدّم کردن مفضول را بر فاضل می پسندد که بعد از رسول خدا صلّی الله علیه و آله، دیگران را بر علی علیه السّلام مقدّم داشتند و فرمان هوای نفس را بر دستور خدا و رسول و حکم عقل خویش ترجیح دادند و نتیجه آن اختلافی شد که چندین قرن گریبان گیر امّت اسلام شد و ایادی شیطان را بر گرده مسلمین سوار کرد، قدرت و شوکت اسلام را در هم شکست و بساط هدایت فرزندان آدم را برچید. همان شد که پروردگار متعال در قرآن کریم مسلمانان را از آن بر حذر داشته بود: «وَ أَطِيعُوا اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لا تَنازَعُوا فَتَفْشَلُوا وَ تَذْهَبَ رِيحُكُمْ وَ اصْبِرُوا إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّابِرِينَ». ‏و (فرمان) خدا و پيامبرش را اطاعت نماييد! و نزاع (و كشمكش) نكنيد، تا سست نشويد، و قدرت (و شوكت) شما از ميان نرود! و صبر و استقامت كنيد كه خداوند با استقامت كنندگان است‏.(8)

علی علیه السّلام جنب الله

«مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَّهُ جَنْبُ اللَّهِ الَّذِي ذَكَرَ فِي كِتَابِهِ فَقَالَ تَعَالَى: أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يا حَسْرَتى‏ عَلى‏ ما فَرَّطْتُ فِي جَنْبِ اللَّهِ».(9)

هان ای مردم! علی جنب الله است که خدای تعالی در کتابش فرموده: مبادا كسى روز قيامت بگويد افسوس بر من از كوتاهي هايى كه در باره جنب الله كردم.

بنا بر روایات مختلف علاوه بر وجود مقدّس و نورانی امیر المؤمنین علی علیه السّلام، تمامی اهل بیت علیهم السّلام جنب الله هستند. در روایتی از حضرت باقر علیه السّلام آمده است: «نَحْنُ جَنْبُ‏ اللَّهِ‏، وَ نَحْنُ صَفْوَةُ اللَّه‏ ...». ما (اهل بیت) جنب الله هستیم و ما برگزیدگان خدائیم.(10) «جنب» در لغت به معنای «پهلو»، «طرف» و «کنار» است.(11) مولایمان علی علیه السّلام در پاسخ شبهه ی فردی زندیق و بی دین در باره همین آیه (زمر/56) فرمودند: «علّت آن که خدای متعال اصفیاء و اولیاء خود را در این آیه شریفه «جنب» نام نهاده بدان خاطر است که می خواهد قرب و منزلت ایشان را نسبت به خود برای مردم تبیین کند، آیا ندیده ای هرگاه بخواهی نزدیکی شخصی را نسبت به دیگری بیان کنی می گوئی: فلان آقا جنب (کنار، پهلوی) فلانی است.(12)

پس با این توضیح روشن شد که علی علیه السّلام و سایر اهل بیت علیهم السّلام جنب الله هستند چون در منزلت و تقرّب به درگاه پروردگار متعال کسی در رتبه ایشان نیست و بسیاری در روز قیامت فریاد ندامتشان به خاطر کوتاهی هایی که در حقّ ایشان کردند گوش اهل محشر را کَر خواهد کرد، امّا چه سود که در قیامت هر قدر فریاد حسرت بکشند سودی به حالشان نخواهد کرد، زیرا پیامبر رحمت در خطبه غدیر به همگان هشدار داده و فرموده اند: «مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَّهُ إِمَامٌ مِنَ اللَّهِ وَ لَنْ يَتُوبَ اللَّهُ عَلَى أَحَدٍ أَنْكَرَ وَلَايَتَهُ وَ لَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُ حَتْماً عَلَى اللَّهِ أَنْ يَفْعَلَ ذَلِكَ بِمَنْ خَالَفَ أَمْرَهُ فِيهِ وَ أَنْ يُعَذِّبَهُ عَذَاباً شَدِيداً نُكْراً أَبَدَ الْآبَادِ وَ دَهْرَ الدُّهُورِ فَاحْذَرُوا أَنْ تُخَالِفُوهُ فَتَصْلَوْا نَاراً -وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجارَةُ أُعِدَّتْ لِلْكافِرِين-(‏13)». ای مردم! علی از جانب خدا امام شماست و خداوند توبه کسی را که ولایت علی را انکار کند نخواهد پذیرفت و هرگز او را نمی آمرزد. این بر خدا حتمی و واجب است که این کار را با کسی کند که از امر او مخالفت ورزد و او را برای همیشه به عذاب دردناکِ جاودانه کیفر خواهد نمود پس برحذر باشید از مخالفت با او که اگر با او مخالفت کردید داخل آتشی خواهید شد که آتش زنه اش مردم وسنگ ها هستند و برای کافران مهیّا شده است.

ثقلین

«مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَّ عَلِيّاً وَ الطَّيِّبِينَ مِنْ وُلْدِي هُمُ الثَّقَلُ الْأَصْغَرُ وَ الْقُرْآنُ الثَّقَلُ الْأَكْبَرُ فَكُلُّ وَاحِدٍ مُنْبِئٌ عَنْ صَاحِبِهِ وَ مُوَافِقٌ لَهُ لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ هُمْ أُمَنَاءُ اللَّهِ فِي خَلْقِهِ وَ حُكَمَاؤُهُ فِي أَرْضِه‏». ای مردم! همانا علی و پاکانی از فرزندانم ثقل اصغر (گوهر گران قدر کوچک) و قرآن ثقل اکبر است، پس هر کدام از همراهش خبر می دهد و با او موافق است، هرگز از هم جدا نمی شوند تا در کنار حوض (کوثر) بر من وارد شوند، ایشان امینان پروردگار در میان خلقش و حکیمان او در روی زمین اند.

فقط حیدر امیر المؤمنین است

«أَلَا إِنَّهُ لَيْسَ‏ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ غَيْرَ أَخِي هَذَا وَ لَا تَحِلُّ إِمْرَةُ الْمُؤْمِنِينَ بَعْدِي لِأَحَدٍ غَيْرِهِ». آگاه باشید امیر المؤمنینی غیر از این برادرم (علی) نیست و بعد از من برای احدی غیر از او لقب امیر المؤمنین حلال نیست.

امّا به شهادت تاریخ بعد از شهادت رسول خدا صلّی الله علیه و آله جانشینان رسول اکرم که به دستور پروردگار نصب شده و توسّط پیامبر به مردم معرّفی شده بودند، نه تنها کنار گذاشته شدند بلکه گروهی که بر مردم حکومت می کردند، بر خلاف دستور پیغمبر اکرم لقب اختصاصی امیر المؤمنین را برای خود انتخاب نمودند و این بدعت تا به جائی ادامه پیدا کرد که شخصیّت معلوم الحالی چون یزید بن معاویه نیز امیر المؤمنین خوانده می شد!! حال این که روز قیامت این افراد و تابعینشان چگونه در محضر عدل الهی پاسخ گو خواهند بود، تنها خدا می داند و بس!!

هر عملی بی ولایت علی علیه السّلام حبط و نابود است

«مَعَاشِرَ النَّاسِ إِنَّمَا أَكْمَلَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ دِينَكُمْ بِإِمَامَتِهِ فَمَنْ لَمْ يَأْتَمَّ بِهِ وَ بِمَنْ يَقُومُ مَقَامَهُ مِنْ وُلْدِي مِنْ صُلْبِهِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ الْعَرْضِ عَلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَأُولئِكَ الَّذِينَ حَبِطَتْ أَعْمالُهُمْ‏ وَ فِي‏ النَّارِ هُمْ فِيها خالِدُونَ* لا يُخَفَّفُ عَنْهُمُ الْعَذابُ وَ لا هُمْ يُنْظَرُون‏». ای مردم! خداوند عزّ و جلّ تنها به سبب امامت علی دین شما را کامل نمود پس هر کس از او و جانشینانش از فرزندان من که از صلب او هستند تا روز قیامت و عرضه به خدای عزّ و جلّ پیروی نکند، از کسانی خواهد بود که اعمالش حبط و نابود گشته و در آتش جهنّم جاودانه خواهد ماند، تخفیفی در عذابشان نخواهد بود و نه به ایشان مهلتی داده خواهد شد.

خطبه غدیر نه تنها بزرگ ترین سند ولایت، امامت، وصایت و خلافت بلا فصل امیر المؤمنین علی علیه السّلام بلکه همان طور که بارها در متن آن به صراحت آمده، تبیینی بر امامت هر دوازده امام از نسل و ذریّه علی علیه السّلام است. پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله در این خطبه شریف حتّی نام مقدّس امام عصر علیه السّلام را به گوش همگان رسانده و فرموده اند: «مَعَاشِرَ النَّاسِ آمِنُوا بِاللَّهِ وَ رَسُولِهِ وَ النُّورِ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ‏ مِنْ قَبْلِ أَنْ نَطْمِسَ وُجُوهاً فَنَرُدَّها عَلى‏ أَدْبارِها مَعَاشِرَ النَّاسِ النُّورُ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِيَّ مَسْلُوكٌ ثُمَّ فِي عَلِيٍّ ثُمَّ فِي النَّسْلِ مِنْهُ إِلَى الْقَائِمِ الْمَهْدِيِّ الَّذِي يَأْخُذُ بِحَقِ‏ اللَّهِ وَ بِكُلِّ حَقٍّ هُوَ لَنَا». ای مردم! به خدا و رسولش و نوری که با او نازل شده است ایمان بیاورید پیش از آن که چهره‏ هايى را [از شكل و شخصيت انسانى‏] محو كنيم، و [به كيفر تكبّر در برابر پيامبر اسلام و قرآن‏] به كفر و گمراهى بازگردانيم‏؛ ای مردم! نوری که از سوی خداست (النُّورِ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ) در من است و پس از من در علی و پس از او در نسل او تا قائم مهدی که حق خدا و تمامی حقوق ما را (از ظالمین) می ستاند.

از آن چه بیان شد روشن می شود مطالعه و دقّت در فرازهای خطبه غدیر بر هر مسلمانی فرض و لازم است و علاوه بر آن باید تا جائی که برای هر فرد مقدور است و از هر طریقی مثل بیان، قلم و ...، متن این خطابه به دیگران ابلاغ گردد، چنان که خود رسول گرامی تبلیغ آن را واجب دانسته و فرموده اند: «فَلْيُبَلِّغِ‏ الْحَاضِرُ الْغَائِبَ وَ الْوَالِدُ الْوَلَدَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ». باید حاضران به کسانی که نیستند و پدران به فرزندان خود این پیام را ابلاغ کنند تا روز قیامت.

همچنین از دیر باز بین متشرّعین مرسوم بوده که یکدیگر را بر حفظ این خطبه گران قدر تشویق می کردند.

آن چه از فضائل مولایمان علی علیه السّلام در این مختصر بیان گردید تنها قسمت کوچکی از بیانات رسول خدا صلّی الله علیه و آله در مدح و معرّفی علی بن ابی طالب علیه السّلام بود، امید است که مطالعه این نوشتار موجب تشویق بیشتر بر مطالعه و تفکّر در خطابه غدیر گردد تا ان شاء الله در ترویج این سندِ مکتوبِ ولایت علی علیه السّلام سهمی ولَو اندک داشته باشیم. یاعلی

پی نوشت ها

1- مائة منقبة من مناقب أمير المؤمنين و الأئمة ص 177.

2- مناقب آل أبي طالب عليهم السلام (لابن شهرآشوب) ج‏3 ص267.

3- كنز الفوائد ج‏1 ص280.

4- سوره مائده/آیه67.

5-در این نوشتار متن خطبه از کتاب شریف: الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي) ج‏1 ص59 تا 61 برداشت شده است.

6- سوره مائده/آیه55.

7- سوره یس/آیه12.

8- سوره انفال/آیه46.

9- سوره زمر/آیه56.

10- الأمالي (للطوسي) ص654.

11- قاموس قرآن ج‏2 ص53.

12- الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي) ج‏1 ص252.

13-سوره بقره/آیه24.

دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

مسلم زکی زاده

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر: