۲۱. رابطهی عدل الهی با بلاها (حکمت مصائب و بلاها)
۱. بلا؛ امتحان الهی
وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ حَتَّى نَعْلَمَ الْمُجَاهِدِینَ مِنْكُمْ وَالصَّابِرِینَ وَ نَبْلُوَاْ أَخْبَارَكُمْ (۳۱)
به یقین ما شما را امتحان میکنیم تا مجاهدان از شما و صابران را مشخص نماییم، و اخبار شما را نیز [که اعمال و اسرار شماست] میآزماییم [تا صدق و کذب شما را در همه امور معلوم بداریم.] (محمد، ۳۱)
توضیح:
هنگامی که سخن از عدالت خداوند به میان میآید، گروهی از مردم به وجود شرور، بلاها و ناعدالتیها در جهان معترض شده و میپرسند: «اگر خداوند عادل است، پس چرا به برخی بندگان نعمت فراوان داده و برخی را در انواع مشکلات و بلاها غوطهور ساخته است؟!» در این بخش، به پاسخ این پرسش و تبیین رابطهی عدل الهی با بلاها میپردازیم. نخست باید توجه داشت که سنت حتمی و حکیمانهی پروردگار، این است که بندگانش را با انواع امتحانات و بلاها آزمایش کند تا میزان عبودیت و اطاعت آنان معلوم گردد. البته روشن است که خداوند خود از میزان صدق و کذب بندگانش آگاه است و هدف از امتحان آنان، اتمام حجت بر خودشان است. بنابراین، حکمت بسیاری از بلاها و مصائب، امتحان و آزمایش بندگان است.
حدیث:
امام علی(ع):
«لَیسَ أحَدٌ إلَّا وَ هُوَ مُشْتَمِلٌ عَلَى فِتْنَةٍ؛
هیچ کس نیست که مبتلا به فتنه و آزمایشی از سوی خدا نباشد.» نهجالبلاغه: حکمت ۹۳.
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
محمد حاج ابوالقاسم و سیدمهدی هاشمی