آیه ولایت

آیه ولایت

إِنَّمَا وَلِیكُمُ اللهُ وَرَسُولُهُ وَ الَّذِینَ ءَامَنُوا الَّذِینَ یقِیمُونَ الصَّلَوةَ وَ یؤْتُونَ الزَّكَوةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ (۵۵) وَ مَن یتَوَلَّ اللهَ وَ رَسُولَهُ وَ الَّذِینَ ءَامَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللهِ هُمُ الْغَالِبُونَ (۵۶)
سرپرست شما فقط خدا و رسول اوست و مؤمنانی [مانند علی بن ابی‌طالب‌اند] که همواره نماز را برپا می‌دارند و در حالی که در رکوعند، زکات می‌دهند.(۵۵) و کسانی که خدا و رسولش و مؤمنانی [چون علی بن ابی‌طالب(ع)] را به سرپرستی و دوستی بپذیرند [حزب خدایند،] و یقیناً حزب خدا پیروزند.(۵۶) (مائده)

توضیح:

این آیه زمانی نازل شد که امیر مؤمنان علی(ع) در هنگام نماز انگشتری خود را به فقیر نیازمند دادند. معنای «ولی» در این‌جا، سرپرست و رهبر است؛ نه دوست؛ زیرا اگر به معنای دوست بود، نیازی به حصر آن دز این سه مورد (خدا، پیامبر(ص) و مؤمنانی که آن صفات را دارند) نبود. گفتنی است به کار رفتن صیغه‌ی جمع برای بیان خصوصیات یک فرد، امری متداول در ادبیات عرب است و شواهد قرآنی نیز دارد. (آل عمران، ۱۷۲ و ۱۶۱ / مائده، ۵۲ و...) هم‌چنین باید گفت اعطای انگشتر در حال رکوع با حضور قلب آن حضرت در نماز، منافات ندارد؛ زیرا این کار نیز در مسیر رضای خدا و عبادت در عبادت است؛ نه روی‌گردانی از خدا و غفلت از او.

حدیث:

پیامبر اکرم(ص) ـ پس از تلاوت آیه‌ی فوق ـ:

«وَ عَلِیُّ بْنُ أَبِی طَالِبٍ أَقَامَ الصَّلاةَ وَ آتَی الزَّکَاةَ وَ هُوَ رَاکِعٌ یُرِیدُ اللهَ عَزَّ وَ جَلَّ فِی کُلِّ حَال؛

مقصود از این آیه، علی‌بن أبی‌طالب(ع) است که نماز خواند و در حال رکوع، زکات داد. او همواره به دنبال رضای خداست.» احتجاج: ص۵۹.

نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت