تصویر آیندهی عالم به هنگام ظهور حضرت مهدی موعود(ع)
آری؛ خدا این قدرت را به بشر داده كه میتواند این كار را بكند! امّا نمیگذارد، چون خلاف حكمت خلقت است. او نگهبان و مُهَیْمِن عالم است و هرگز كلید هدم اساس خلقت را به دست بشر طاغی نمیدهد. بلكه وقتی چنین وضع و حالی پیش آمد، در آن موقع است كه فرمان ظهور باهرالنّور صادر میشود و حضرت نیّر اعظم، نیروی مُعَدِّل اَقْوَم، ولیّ زمان، صاحب دوران، بزرگ فرماندهی عالم امکان، امام حجةبن الحسن المهدیّ(عج) به اذن خدا از پردهی استتار بیرون میآید، تكیه به دیوار كعبه داده، میفرماید:
﴿بَقِیَّتُ اللهِ خَیْرٌ لَكُمْ إنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ﴾؛[1]
(أنَا بَقِیَّةُ اللهِ؛ اَلْبَیْعَةُ لِلّهِ، إسْمَعُوا وَ أطِیعُوا)؛[2]
«ای مردم؛ من بقیّةالله و آخرین ذخیرهی خدا هستم. پرچم من هم پرچم بیعت با خداست، بشنوید و اطاعت کنید».
دست به سینهی این عالم در حال سقوط میگذارد و مستقیمش میسازد.
﴿إذا زُلْزِلَتِ الْاَرْضُ زِلْزالَها * وَ أخْرَجَتِ الْاَرْضُ أثْقالَها * وَ قالَ الْاِنْسانُ ما لَها﴾؛[3]
آن انسان كامل، به این عالَمِ در حال زلزال و اضطراب نهیب میزند كه: آرام باش! تنها او میداند كه چگونه این شتر مست مهار دریدهی از كوره در رفته را مهارش كند و آرامش سازد.
(یَمْلَأُالْاَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلاً كَما مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً)؛
فتنهی قبل از ظهور از زبان مولای متّقیان حضرت علی(ع)
حضرت امیر(ع) در نهجالبلاغهی شریف، ضمن بیانی دربارهی فتنهی قبل از ظهور میفرماید:
(حَتّى تَقُومَالْحَرْبُ بِكُمْ عَلى ساقٍ، بادِیاً نَواجِذُها، مَمْلُوئَةً أخْلافُها، حُلْواً رَضاعُها، عَلْقَماً عاقِبَتُها)؛
«تا اینكه جنگ، به [آیندگان از] شما رو آورد به طوری كه [مانند حیوان درندهی خشمآلود] دندانهایش را آشکار گرداند [و جدّاً آمادهی نابود كردن همه گردد] دارای پستانهای پر از شیر [و شربت مرگ] نوشیدن شیر آن [در ابتدا به كام دستاندرکاران میدان جنگ] شیرین است و در آخر كار، تلخ و دردناك است».
(ألا وَ فِی غَدٍ وَ سَیأتِی غَدٌ بِما لاتععْرِفُونَ)؛
«آگاه باشید؛ آیندهای در كار است، و بزودی آیندهای خواهد آمد با حوادثی كه شما آنها را نمیشناسید [و خبر از آنها ندارید]».
امّا آن روز که به این حدّ رسید:
(یَأخُذُ الْوالِی مِنْ غَیْرِها عُمّالَها عَلى مَساوِی أعْمالِها)؛
«حاكمی از غیر طایفهی پادشاهان [یعنی، ولیّالله اعظم (عج)] كارگردانان جنگ را به بدی اعمالشان بازخواست مینماید [و آنها را به كیفر اعمالشان میرساند]».
سپس او بر عالم مسلّط میشود:
(وَ تُخْرِجُ لَهُ الْاَرْضُ أفالِیذَ کَبِدِها)؛
«زمین پارههای جگر خود را در اختیار او میگذارد».
(وَ تُلْقِی إلَیْهِ سِلْماً مَقالِیدَها)؛
«تمام كلیدهای [خزائن] خود را به آن بزرگوار تسلیم مینماید».
(فَیُرِیکُمْ کَیْفَ عَدْلُ السِّیرَةِ)؛
«پس او عدالت در روش مملكتداری را به شما ارائه مینماید».
(وَ یُحْیِی مَیِّتَ الْکِتابِ وَ السُّنَّةِ)؛[4]
« و [قوانین] متروك كتاب و سنّت را زنده میكند».
مكرّر عرض شده است: آن كه قرآن و سنّت را میمیراند، ما هستیم! وگرنه كفّار كه با قرآن و سنّت كاری ندارند. این ما هستیم كه احیاناً آیه و حدیث را مطابق با رأی خود معنا كرده و رأی خود را بر قرآن و سنّت تحمیل میكنیم!!
و لذا او که میآید:
(یَعْطِفُ الْهَوی عَلَی الْهُدی إذا عَطَفُوا الْهُدی عَلَی الْهَوی)؛
«هوای نفس را به هدایت و رستگاری برمیگرداند در زمانی كه مردم، هدایت را به هوای نفس تبدیل كرده باشند».
(وَ یَعْطِفُ الرَّأیَ عَلَی الْقُرْآنِ إذا عَطَفُوا الْقُرْآنَ عَلَی الرَّأْیِ)؛[5]
«و رأی را به قرآن برمیگرداند در زمانی كه مردم، قرآن را به رأی و اندیشهی خود مبدّل كرده باشند».
از حضرت امام باقر(ع) منقول است:
(إذا قامَ قائِمُنا وَضَعَ اللهُ یَدَهُ عَلى رُؤُوسِ الْعِبادِ فَجَمَعَ بِها عُقُولَهُمْ وَ كَمُلَتْ بِهِ أحْلاَمُهُمْ)؛[6]
«وقتی قائم ما قیام كند، خدا دست خود را بر سر بندگان میگذارد و عقلهای آنها را متمركز و كامل میسازد».
حضرت امام صادق(ع) میفرماید:
(إِنَّ قائِمَنا إِذا قامَ مَدَّ اللهُ لِشِیعَتِنا فِی أسْماعِهِمْ وَ أبْصارِهِمْ ... یُكَلِّمُهُمْ فَیَسْمَعُونَ وَ یَنْظُرُونَ إلَیْهِ وَ هُوَ فِی مَكانِهِ)؛
«قائم ما وقتی قیام كند، خداوند به چشم و گوش شیعیان ما آنچنان نیرو میدهد...كه سخن قائم را میشنوند و شخص او را میبینند در حالی كه او در مكان خودش [كه كنار كعبه است] میباشد».
(إنَّ الْمُؤْمِنَ فِی زَمانِ الْقائِمِ وَ هُوَ بِالْمَشْرِقِ لَیَرى أخاهُ الَّذِی فِی الْمَغْرِبِ وَ كَذَا الَّذِی فِی الْمَغْرِبِ یَرى أخاهُ الَّذِی بالْمَشْرِقِ)؛[7]
همچنین شخصی كه در مشرق است و دیگری كه در مغرب است همدیگر را میبینند.
گذشتگان این مطلب را تعبّداً قبول میكردند وگرنه برای آنان قابل باور نبود كه یكی در مشرق و دیگری در مغرب باشد و با هم سخن بگویند و یكدیگر را ببینند و امروز برای ما یك امر عادی شده است، در صورتی كه امامان(ع) از چهارده قرن قبل خبر دادهاند كه در آینده چنین خواهد شد.
علائم و نشانههای آخرالزّمان
اینک توجّه به این نكته لازم است: در رابطه با حوادثی كه فرمودهاند در زمان غیبت حضرت مهدی(ع) پیش خواهد آمد، ما باید مراقب باشیم نه از كسانی باشیم كه به وجود آورندهی آن حوادث خواهند بود و نه از كسانی كه تحت تأثیر آنان قرار میگیرند و به رنگ آنها درمیآیند. علائم و نشانههای آن زمان را بشنویم و در حفظ و حراست خود بكوشیم. از جملهی آن علائم این كه:
الف: مقهوریّت در مقابل اهواء نفسانی
(إذا رُفِعَ الْعِلْمُ وَ ظَهَرَ الْجَهْلُ)؛
«در آن زمان علم حقیقی [یعنی، خداشناسی و خداپرستی از میان مردم] برداشته میشود و جهل [یعنی، مقهوریّت در مقابل شهوات و اهواء نفسانی] ظاهر و بارز میگردد».
ب: فراوانی عالمان بیعمل و گمراهکننده!
(وَ کَثُرَ الْقُرّاءُ وَ قَلَّ الْعَمَلُ)؛
«دانشمندان [اعمّ از دینی و غیر دینی] فراوان میشوند، امّا عمل به علم كم میشود».
(وَ قَلَّ الْفُقَهاءُ الْهادِینَ وَ کَثُرَ فُقَهاءُ الضَّلالَةِ)؛
«عالمان هدایتگر اندك و عالمان گمراه كن بسیار میشوند»!
عجیب است! طوری میشود كه همان دانشمندان - به قول خود - دینی هم كه باید كارشان ارشاد و هدایت مردم باشد، كم میشوند و كثیراً به جای هدایت، مردم را به ضلالت و گمراهی میافكنند.
واقعاً باید پناه بر خدا ببریم و بدانیم كه تنها دانشمند و فقیه بودن، در امر هدایت كافی نیست؛ اهل عمل بودن و ورع داشتن لازم است. ممكن است كسی خیلی دانشمند باشد، حتی در علوم دینی هم فقیه باشد ولی ورع و تقوا نداشته باشد؛ این آدم مضلّ است و چه بسا زیانش به حال مردم، بیشتر از غیر عالمان باشد!!
پ: ویرانی مساجد
(مَساجِدُهُمْ عامِرَةٌ وَ هِیَ خَرابٌ مِنَ الهُدی)؛
«مسجدها از نظر ساختمان آباد است و از نظر هدایت ویران».
شما به مكّه و مدینه كه میروید، میبینید مسجدها را چه زیبا و عالی ساختهاند امّا در آنجا از هدایت به حقایق اسلام و قرآن كه مكتب اهل بیت (ع) است خبری نیست.
ت: ترویج دروغ و ربا
(إسْتَحَلُّوا الْکِذْبَ وَ أحَلُّوا الرِّبا)؛
«دروغ را روا میدانند و ربا را [حلالتر از شیر مادر] میخورند».
به راستی خیلی مایهی تأسّف است كه در بازار مسلمانان رباخواری دروغگویی و تدلیس و كلاهبرداری یك امر عادیِ عادی شده باشد! اصلاً باكشان نمیشود و مسئلهی حقّالنّاس در نظرشان مفهومی ندارد.
ث: دینفروشی
(شَیَّدُوا الْبُنْیانَ وَ باعُوا الدِّینَ بِالدُّنْیا)؛
«ساختمانها را محكم ساخته و دین را به دنیا میفروشند».
ج: انتصاب افراد نالایق
(وَ اسْتَعْمَلُوا السُّفَهاءَ)؛
«مردم نالایق را به کارهای مهمّ میگمارند».
چ: مشاوره با زنان در امور اجتماعی
(شاوَرُوا النِّساءَ)؛
«زنان را طرف مشورت قرار میدهند [و از آنها در تمام امور زندگی نظرخواهی میکنند]».
مشکل بزرگی كه ما امروز داریم، مسئلهی زنان است. نزدیك كردن زنان به مردان و دخالت دادن آنها در تمام امور مملكتی، پیآمدهای زیانبار فراوان دارد. به صرف اینكه زن، درسخوانده و سخنور است نمیشود دخالت او را در تمام شؤون زندگی به صلاح جامعهی اسلامی دانست.
قرآن كریم برای قمار و شراب هم منفعت مادّی قائل است، امّا چون دارای گناه و فساد كبیر است، اجازهی ارتكاب آن را نمیدهد و میفرماید:
﴿یَسْئَلُونَكَ عَنِ الْخَمْرِ وَ الْمَیْسِرِ قُلْ فِیهِما إثْمٌ كَبِیرٌ وَ مَنافِعُ لِلنّاسِ وَ إثْمُهُما أكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما﴾؛[8]
«دربارهی شراب و قمار از تو سؤال میكنند، بگو: در آنها گناه بزرگی است و منافعی هم [از نظر مادّی] برای مردم دربردارند [ولی] گناه [و فساد] آنها از نفعشان بیشتر است».
الآن در قسمت عمدهی كارها زنان بر سرِ كارند، حتّی در مناجات و دعاها، گاهی رادیو را باز میكنیم كه از وقت اذان صبح مطّلع بشویم، میبینیم در آن وقت سحر، زن برنامهی مناجات اجرا میكند و احیاناً درس اخلاق میدهد و دعوت به تقوا میكند! حدّاقلّ بگذارید ساعت آخر شب دلها آلوده نگردد. شما گویی باورتان نشده است كه جاذبه و دل ربایی زن نسبت به مرد، یك امر طبیعی است و به فرمودهی قرآن:
﴿فَیَطْمَعَ الَّذِی فی قَلْبِهِ مَرَضٌ﴾؛[9]
«بیماردل [شهوتآلود] طمع میكند».
در شب نیمهی شعبان، تلویزیون نشان میداد زنان با مردان كنار هم ایستاده و برای امام زمان(عج) سرود میخوانند! ما با این كارهایمان داریم به پیامبر اعظم(ص) و امام زمان(عج) دهنكجی میكنیم و قلب مباركشان را به درد میآوریم و خشمشان را نسبت به خودمان برمیانگیزیم.
آخر چه مناسبت دارد كه شب میلاد امام زمان(عج) یك صف، مردها و یك صف، زنها با هم سرود بخوانند؟ یعنی چه؟! آیا شما اصلاً زشتی این كار را نمیفهمید یا میفهمید و تعمّدی در كار است و برای تخریب عقاید مردم از جایی الهام میگیرید و میخواهید مردم را گام به گام به مقاصد شیطانی نزدیك گردانید در حالی كه خدا میفرماید:
﴿یا أیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ وَ مَنْ یَتَّبِعْ خُطُواتِ الشَّیْطانِ فَإنَّهُ یَأمُرُ بِالْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ...﴾؛[10]
«ای كسانی كه ایمان آوردهاید! از گامهای شیطان پیروی نكنید، هر كس قدم جای قدمهای شیطان بگذارد [گمراهش میسازد] چرا كه او امر به فحشاء و منكر میكند...».
تنها چند برنامهی تفسیری و اخلاقی داشتن كه كافی نیست. برنامههای ضدّ مذهبی اثر برنامههای مذهبی را از بین میبرد. خاصیّت تفسیر و موعظه همه با دیدن یك فیلم مهیّج از بین میرود و غالباً هم جوانان مشتری آن برنامهها هستند. البتّه در میان جوانان افراد متّقی و پرهیزكار هستند امّا روشن است كه در اقلیّتند.
ج: پراکندگی دلها
(وَ ازْدَحَمَتِ الصُّفُوفُ وَ اخْتَلَفَتِ الْقُلُوبُ)؛
«صفهای جماعت خیلی فشرده [و بدنها به هم چسبیده] امّا قلبها با هم مختلف است [و از هم رمیده]».
ط: دنیاطلبی
(شارَکَتِ النِّساءُ أزْواجَهُنَّ فِی التِّجارَةِ حِرْصاً عَلَی الدُّنْیا)؛[11]
«زنان با شوهرانشان، بر اساس حرص در دنیاطلبی، در تجارت و كسب و كار شرکت میکنند».
همه با هم كار میكنند تا زندگی دنیا تأمین شود، دیگر كاری به این ندارند كه آیا با موازین دینی منطبق هست یا نیست! مهمّ این است كه باید زندگی كنیم.
خودآزمایی
1- تصویر آیندهی عالم به هنگام ظهور حضرت مهدی موعود(ع) را شرح دهید.
2- چهار مورد از علائم و نشانههای آخرالزّمان را بیان کنید.
3- چرا قرآن كریم برای قمار و شراب، اجازهی ارتكاب آن را نمیدهد؟
پینوشتها
1 سورهی هود، آیهی ۸۶.
2 بحارالانوار، جلد ۵۲، صفحهی ۳۰۵.
3 سورهی زلزال، آیات ۱ تا ۳.
4 نهجالبلاغهی فیض، خطبهی ۱۳۸.
5 همان.
6 منتخبالاأثر، صفحهی ۴۸۳.
7 منتخب الأثر، صفحهی ۴۸۳.
8 سورهی بقره، آیهی ۲۱۹.
9 سورهی احزاب، آیهی ۳۲.
10 سورهی نور، آیهی ۲۱.
11 منتخب الأثر، از صفحهی ٤٢٤ تا صفحهی ٤٢٧، قسمتهای برگزیده از روایات ۱،۶ و ٨
دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
آیت الله سید محمد ضیاءآبادی