بهترین نصیحت از زبان آیت الله صافی

نامه شماره ۱۳

بسم الله الرّحمن الرّحیم
محضر مبارک فقیه عالی‌مقام، حضرت آیت الله العظمی آقای صافی
با سلام
خواهشمند است این جانب را با نصیحتی که مفید دنیا و آخرت باشد، رهنمون شوید.
با آرزوی سلامتی و طول عمر
 
بسم الله الرّحمن الرّحیم
السّلام علیکم و رحمة الله و برکاته

بهترین نصیحت: پرهیزکاری

با اعلام وصول مکتوب شریف، متضمن درخواست نصیحت، و نظر به اینکه حق مؤمن بر مؤمن نصیحت و خیرخواهی برای اوست، تذکرات ذیل را تقدیم داشتم. امید است به حکم: «فَإِنَّ الذِّکْرَی تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِینَ»[۱] مقبول و نافع شود.
بهترین مطلبی که خودم و شما و همه برادران و خواهران ایمانی را بدان نصیحت می‌کنم، تقوا و پرهیزکاری است؛ «فَإِنَّهُ خَیْرُ مَا أَوْصَی بِهِ الْمُسْلِمُ الْمُسْلِمَ».[۲]

نعمت گران‌بهای جوانی

به شما رهرو جوان مؤمن نصیحت می‌کنم قدر نعمت گران‌بهای جوانی را بدانید و توان و فرصتی را که خداوند متعال ـ جلّت حکمته ـ به شما عطا کرده است، غنیمت بشمارید و بیشترین استفاده را از این دور و روزگار طراوت و نشاط زندگی بنمایید.
برحسب وصیت حضرت رسول اکرم(ص) به جناب ابی‌ذر(رحمةالله) پنج چیز را پیش از پنج چیز باید غنیمت شمرد که اوّل جوانی پیش از پیری است؛ «شَبَابُکَ قَبْلَ هِرَمِکَ».[۳]

تسلط بر نفس

سعی کنید در ایّام جوانی بر خود مسلّط باشید و خشم، شهوت و هواهای نفسانی را ذلیل و رام خود کنید.
دوره جوانی، دوره سعی در عمل، ساختن شخصیّت و ظهور استعدادات و فرصت بزرگ برای نیل به کمالات و ارتقای درجات است.
دوره رشد قوای ملکوتی و عقلانی و قوّت تمایلات حیوانی است.
دوره جهاد، سیر، حرکت و صعود یا سقوط است؛ منتهی‌الیه این سیر، سعادت یا شقاوت، نعیم و رضوان یا جحیم و خسران است.
باید چنان رفت و چنان بود که این سیر، سیر الی الله و به سوی خدا، ثواب خدا و سیر راه انبیا، اولیا، صدیقین و صلحا باشد؛
وَمَنْ یُطِعِ اللهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِینَ وَحَسُنَ أُولَئِکَ رَفِیقاً؛[۴]
خود را در معرض وزش نسیم‌های توفیق قرار دهید و با جهاد با نفس، که جهاد اکبر است، توفیقات و هدایت‌های الهی را کسب نمایید.
فَقَدْ قَالَ عَزَّ اسْمُهُ: وَالَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَإِنَّ اللهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ؛[۵]

موانع کسب معنویات

و خود را از خطر آلودگی به موجبات خذلان و وقوف یا بازگشت به عقب، دور نگه دارید.
برخی از اسباب خذلان را که در این جمله‌های شریفه دعای ابی حمزه ثمالی بیان شده، بخوانید و به خدا از آنها پناه ببرید؛ «سَیِّدِی لَعَلَّکَ عَنْ بَابِکَ طَرَدْتَنِی وَعَنْ خِدْمَتِکَ نَحَّیْتَنِی أَوْ لَعَلَّکَ رَأَیْتَنِی مُسْتَخِفّاً بِحَقِّکَ فَأَقْصَیْتَنِی، أَوْ لَعَلَّکَ رَأَیْتَنِی مُعْرِضاً عَنْکَ فَقَلَیْتَنِی أَوْ لَعَلَّکَ وَجَدْتَنِی فِی مَقَامِ الْکَاذِبِینَ فَرَفَضْتَنِی أَوْ لَعَلَّکَ رَأَیْتَنِی غَیْرَ شَاکِرٍ لِنَعْمَائِکَ فَحَرَمْتَنِی، أَوْ لَعَلَّکَ فَقَدْتَنِی مِنْ مَجَالِسِ الْعُلَمَاءِ فَخَذَلْتَنِی، أَوْ لَعَلَّکَ رَأَیْتَنِی فِی الْغَافِلِینَ فَمِنْ رَحْمَتِکَ آیَسْتَنِی، أَوْ لَعَلَّکَ رَأَیْتَنِی آلِفَ مَجَالِسِ الْبَطّالِینَ فَبَیْنِی وَبَیْنَهُمْ خَلَّیْتَنِی...».[۶]
این امور و کارهای مشابه آنها، همه از اسباب سلب توفیق، بُعد از خدا، تاریکی قلب و مفاسد دیگر است که باید از آنها دوری جست و خطر آنها را بزرگ شمرد.
استخفاف به حق خدا و سبک گرفتن اوامر و نواهی خدا، اعراض از یاد او، ترک شکر نعمت‌های الهی، ترک مجالست با علما، همنشینی با اهل بطالت، غفلت و لهو و لعب، همه از موانع کسب درجات معنوی و فیوضات حقیقی است.

نصیحت‌خواهی، نشانه توفیق

یکی از علایم توفیق و آگاهی و بیداری شخص، همین حال نیک و شایسته نصیحت‌خواهی است.

تلاوت قرآن

خداوند بر این بینش و رشد و درک معنوی شما بیفزاید؛ خدا را برای داشتن این حال شاکر باشید؛ هیچ‌گاه از حال نفس خود و تهذیب و تکمیل اخلاق خود غافل نشوید؛ بر تلاوت قرآن مجید مداومت نمایید و حدّاقلّ، بخش‌هایی از آن را در معارف و الهیّات و معاد و اخلاق حفظ کنید. با یاد خدا، خیالات شیطانی را، که امید است بر شما چیره نشود، از خود دور سازید.
إِنَّ الَّذِینَ اتَّقَوا إِذَا مَسَّهُمْ طَائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذَا هُمْ مُبْصِرُونَ؛[۷]

همت بلند

حال که توفیق دانش‌آموزی دارید، در تحصیل علم، مقامات بسیار بلند علمی را وجهه همّت قرار دهید و برای شرف و فضیلت علم و برای اینکه در جامعه مسلمانان، عضوی مفید و مصدر خدمات بزرگ شوید و مسلمانان را از بیگانگان بی‌نیاز سازید و به خودکفایی برسانید، هرچه توان دارید، تلاش کنید.

چشم به راه ظهور

همیشه و همواره چشم به راه ظهور و منتظر فرج حضرت صاحب‌الامر، بقیة الله، ارواح العالمین له الفداء ـ باشید و موجبات مسرّت خاطر انور ایشان را، که فوز اکبر و افضل است، فراهم سازید.
در خاتمه از خداوند متعال برای شما توفیق و تسدید و سعادت دنیا و آخرت را مسئلت می‌نمایم و التماس دعا دارم.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته
لطف الله صافی

 پی نوشت ها

[۱]. ذاریات، ۵۵. «که اندرز مؤمنان را سود دهد».
[۲]. مجلسی، بحارالانوار، ج ۱۹، ص ۱۲۶؛ ج۸۶، ص۲۳۲؛ محدث نوری، مستدرک‌الوسائل، ج۶، ص۳۴. «پس به راستی این [توصیه به پرهیزکاری] بهترین اندرزی است که مسلمانی به برادر مسلمانش بدهد».
[۳]. طوسی، الامالی، ص۲۵۶؛ طبرسی، مکارم‌الاخلاق، ص۴۵۹؛ حر عاملی، وسائل‌الشیعه، ج۱، ص ۸۶؛ محدث نوری، مستدرک‌الوسائل، ج۱۲، ص۱۴۰.
[۴]. نساء، ۶۹. «و کسانی که از خداوند و پیامبر اطاعت کنند، در زمره کسانی‌اند که خداوند بر آنان اِنعام فرموده است، اعم از پیامبران و صدّیقان و شهیدان و صالحان، و اینان نیک رفیقانی هستند».
[۵]. عنکبوت، ۶۸. «و کسانی را که در حق ما کوشیده‌اند به راه‌های خاص خویش رهنمون می‌شویم، و بی‌گمان خداوند با نیکوکاران است».
[۶]. صحیفه سجادیّه، ج۲، ص۲۲۲؛ طوسی، مصباح‌المتهجد، ص۵۸۸؛ ابن‌طاووس، اقبال‌الاعمال، ج۱، ص۱۶۴؛ کفعمی، المصباح، ص۵۹۳ـ۵۹۴.
[۷]. اعراف، ۲۰۱. « پرهیزگاران هرگاه خیالی شیطانی عارضشان شود، یاد [خدا] کنند، و آنگاه دیده‌ور شوند».

دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

آیت الله العظمی لطف الله صافی گلپایگانی