کد مطلب: ۵۲۲۵
تعداد بازدید: ۳۸۶
تاریخ انتشار : ۲۲ دی ۱۴۰۰ - ۰۷:۲۳
آسیب‌های اجتماعی| ۵۰
مقصود از تربیت یا آموزش جنسی، ارایه یک سلسله اطلاعات ضروری اعم از روان شناختی، جسمانی و دینی درباره مسایل جنسی هر فرد به خود او و همچنین اطلاعاتی درباره جنس مقابل است. البته به نحوی که این آموزش جنسی، تداعی کننده رفتار جنسی نباشد.

آگاهی لازم و کافی


چنان چه پیش از این بیان گردید، یکی از عوامل ایجاد انحرافات جنسی اعم از خودارضایی، ناآشنایی افراد نسبت به حدود و ضوابط شرعی و قانونی میل جنسی و راهکار صحیح ارضای آن می باشد. همچنین عدم اطلاع از تبعات و مضرات ابتلا به انحرافات جنسی، می تواند زمینه این ناهنجاری ها را فراهم سازد. بنا بر این یکی از راه های پیشگیری و درمان این دسته از انحرافات، آشنایی لازم، کافی و صحیح برخی از مسائل جنسی متناسب با سنین افراد است که برخی از آن تعبیر به تربیت جنسی می کنند. البته باید دقت داشت که آموزش و پرورش جنسی مانند هر آموزش دیگر، باید بجا و در زمان مناسب خود انجام گیرد. نباید کودک خردسال به جزئیات روابط جنسی زن و مرد آگاهی داشته باشد؛ امّا از سوی دیگر مایه تأسف خواهد بود اگر دختری که آماده ازدواج می شود، انقدر از مسایل جنسی ناآگاه باشد که بدترین خاطرات زندگی او را هیجان و التهاب هایی تشکیل دهد که هنگام عروسی و شب زفاف در خود احساس می کند.


تربیت جنسی


مقصود از تربیت یا آموزش جنسی، ارایه یک سلسله اطلاعات ضروری اعم از روان شناختی، جسمانی و دینی درباره مسایل جنسی هر فرد به خود او و همچنین اطلاعاتی درباره جنس مقابل است. البته به نحوی که این آموزش جنسی، تداعی کننده رفتار جنسی نباشد. مثلا توجه دادن به تلقّی هر یک از دو جنس نسبت به هم، یا تعدیل احساس تمایل به جنس مخالف و عشق افراطی، و یا تبیین تغییرات جسمی روانی دوران بلوغ؛ از جمله احتلام، قاعدگی و... . در گذشته به سبب پایین بودن سن ازدواج، اغلب نوجوانان به محض ورود به مرحله بلوغ، ازدواج می کردند و اگر هم از مسایل جنسی بی اطلاع بودند، در همان موقعی که آماده ازدواج می شدند از طریق نزدیکان، اطلاعات لازم را درباره مسایل ازدواج کسب می کردند.
از جمله اهداف تربیت جنسى، پیدا كردن شناخت درست از «هویت جنسى» خویش است. تربیت، باعث مى ‌شود كه فرد، شناخت و انتظار درستى از هویت‌ جنسى خود پیدا كند كه مطابق با توانایى ‌هاى جنسیتى ‌اش باشد. اگر این هدف، در مرحله كودكى و نوجوانى برآورده شود، چنین فردى در دوره جوانى و بزرگ ‌سالى، به خوبى، وظایف خود را مناسب با جنسیتش برآورده مى ‌سازد، از تمایلات انحرافى، به دور مى ‌ماند و غرایز طبیعى ‌اش به روشى سالم، ارضا خواهند شد.[1]
کودکی که مراحل خردسالی را پشت سر گذاشته است و به دوره پر از تغییر و تحول نوجوانی رسیده است، نمی شود یکباره از مسایل مختلف این دوره آگاه شود؛ بلکه آموزش های مداومی را می طلبد که مهم ترین آن ها در محیط خانه و خانواده باید انجام شود. فرزند، خواه ناخواه درباره مسایل جنسی کنجکاو می شود و در پی یافتن اطلاعاتی در این باره بر می آید. اکنون اگر دادن این اطلاعات از جانب والدین و مربیان آن ها به نحو صحیح، به موقع و در حد لازم صورت نگیرد، مسلّماً کنجکاوی طفل، او را بر آن می دارد که به هر نحو شده از طریق دوستان و همسالان و یا با استفاده از کتاب هایی که در این زمینه ها نوشته شده اند -و اغلب غرض آلود هستند-این اطلاعات را کسب کند؛ از این رو نوجوانان، خواسته و ناخواسته به راه های نامطلوب و پر مخاطره کشانده می شوند که خود زمینه ساز ابتلا به ناهنجاری های جنسی می گردد.
این در حالی است که اگر نوجوانان در بیرون از خانه از طریق دوستان و رفقا با موضوعات جنسی به طور نامناسب آشنا شوند، کار و تلاش والدین در زمینه آموزشی دو برابر خواهد شد؛ زیرا در درجه اول باید افکار نادرست و نامناسب آموخته شده در زمینه مسایل جنسی را تغییر داد و تصحیح کرد و سپس به آموزش مناسب مسایل جنسی اقدام نمود.
باید توجه داشت که بخشی از انحرافات جنسی در نتیجه همین بی اطلاعی و یا داشتن اطلاعات غلط، بی موقع و بی حد و حصر در این باره بوده است. متاسفانه اغلب والدین در پاسخ به این سوالات کودکان، جواب هایی گنگ و نادرست و بی سر و ته می دهند که به کلی از حقیقت دور است و گذشته از این که طفل را قانع نمی سازد، کنجکاوی او را هم دو چندان می کند. کودک تصور نمی کند که والدین به علت احساس شرم و حیا از دادن اطلاعات خودداری کرده اند، بلکه احساس می کند که امور مربوط به روابط زناشویی بد است و حتی بحث درباره آن مجاز نیست و اصولا هر موضوعی که با مسایل جنسی مرتبط باشد کثیف و نابجاست. این امری طبیعی است که کودکان در هر زمینه پرسش هایی دارند و مسایل جنسی هم، بخشی از سوالات کودکان را تشکیل می دهد.
اتفاقا مناسب ترین زمان برای آموزش مسایل جنسی به کودک، زمانی است که خود کودک سؤال می کند و موضوعی را مطرح می نماید. بهتر است جواب سؤال از خود کودک پرسیده شود و سپس والدین با دقت در پاسخ کودک، جواب مناسبی برای سؤال او پیدا کنند. برای آگاه ساختن کودک و نوجوان نسبت به برخی از آموزه های جنسی مناسب سنش، می توان از بازی یا داستان استفاده کرد و به طور مستقیم به مسایل جنسی اشاره ننمود.


نکات مهم در پاسخ به سؤالات کودک


به ندرت سوالات جنسی کودکان قبل از بلوغ، شامل مسایل پیچیده و غیر قابل جواب است. اغلب، سوالات نسبتاً ساده است و به راحتی می توان بدان ها پاسخ گفت. البته در پاسخگویی به پرسش های کودکان باید نکاتی را در نظر گرفت؛ از جمله:
1- برخورد ما نسبت به طرح این سوالات عادی باشد. اگر کودک، هنگام طرح سوال احساس کند که این مسئله نیز مانند سایر مسائل است و به راحتی پاسخ را از جانب والدین دریافت می دارد، آرامش خاطر پیدا می کند و وقتی پاسخ خود را دریافت کرد، راضی و قانع می شود و در ضمن برای طرح سوالات بعدی خود هم نگران نخواهد بود.
2- پاسخ باید در بر دارنده حقیقت باشد. اگر پاسخ سوالات کودکان دور از کذب و خطا باشد، معمولا کودک را اقناع خواهد ساخت، چراکه خاصیت راست گویی آن است که چون مطابق واقع است، پذیرش آن راحت تر است و بر خلاف سخنان خلاف واقع، در آینده نیز تبعات بدی را به دنبال نخواهد داشت.
3- جواب ها باید قانع کننده باشد.
4- جواب ها مبهم و گیج کننده نباشد.
5- پاسخ، سادگی و روانی لازم را داشته باشد و به بیان دیگر در سطح فهم کودک باشد.
6- در پاسخگویی از توضیحات اضافی و غیر ضروری خودداری شود. (چراکه گاه توضیحات غیر ضروری باعث تحریک نابجای فرد خواهد شد).
7- پاسخ ها تحریک کننده نباشد.
8- در پاسخگویی، رعایت ادب و نزاکت، توأم با حفظ شرم و حیا ضرورت دارد.
9- پاسخگویی همراه دلسوزی باشد.
10- به تفاوت های فردی کودکان توجه داشته باشیم. تفاوت سن، ذکاوت، کنجکاوی، دایره اطلاعات و ... در کیفیت پاسخگویی اثر دارد، لذا باید پاسخ هر کودک را متناسب با ویژگی های خود او در نظر گرفت. گاهی یک پاسخ برای کودکی گنگ و مبهم و برای کودک دیگر واضح و آشکار است.
11- موقعیت را بسنجیم و در بهترین وضعیت به پاسخگویی بپردازیم.
12- پاسخ به گونه ای نباشد که باعث کنجکاوی بیش تر کودک گردد.


اطلاعات مورد نیاز در تربیت جنسی


به طور کلی اطلاعاتی که باید در مسایل جنسی در اختیار هر فرزندی از سنین خردسالی تا نوجوانی قرار گیرد، از این قرار است:
اول: اطلاعات لازم بهداشتی. این اطلاعات در چند جهت باید داده شود. رعایت بهداشت عضو جنسی، پرهیز از دستکاری های بی مورد، اجتناب از تحریک، حفاظت عضو جنسی از دید و نظر دیگران. این ها مواردی هستند که از همان ابتدای طفولیت باید به آنها توجه شود.
دوم: هشدارهای لازم برای پیشگیری از آزارهای جنسی و رفتارهای ناهنجار و خلاف دین و اخلاق توسط افراد بوالهوس، زیرا علاج واقعه را قبل از وقوع باید کرد.
سوم: آمادگی لازم برای شروع تحولات ناشی از بلوغ، بدین نحو که آن ها را پیشاپیش از این تحولات آگاه سازیم. همچنین بیان این که این مسایل یکی از جنبه های طبیعی و عادی تغییرات دوران زندگی همه افراد است و آن ها را برای رسیدن به مرحله بزرگ سالی و پدر و مادر شدن آماده می سازد.
چهارم: در این مرحله بر رعایت نکات بهداشتی درباره مسایل خاص بلوغ تأکید می شود. باید رعایت نکات بهداشتی برای دختران، قبل، حین و بعد از عادت ماهانه مطرح شود. همچنین باید نکات لازم درباره احتلام برای پسران گفته شود.
پنجم: باید دستورهای خاص دینی درباره این مسائل آموزش داده شود، مانند: غسل های واجبی که باید انجام بدهند.
ششم: به کودک درس شرافت دهید. او را با شخصیت و عزّت نفس بار آورید؛ به گونه ای که خود را عزیز و مهم بداند، به پستی ها تن ندهد، حافظ و مدافع دین و شرف خود باشد، بتواند از خود دفاع کند، آبروی خود و خانواده اش را حفظ کند، در برابر هر امری تسلیم نشود و دعوت هر فرومایه ای را نپذیرد.
در این باره بهتر است که از کودکی، چگونگی انجام غسل را به بچه ها بیاموزیم و هر بار که به حمام می روند از آن ها بخواهیم این کار را انجام دهند. غسل جمعه می تواند بهانه خوبی برای آموزش باشد تا هنگام بلوغ به راحتی غسل واجب را انجام دهند و ترک نکنند. خلاصه این که کودک را آگاه کنید که با چه کسی معاشرت داشته باشد. و در معاشرت چگونه باشد. او باید بداند که نباید با خود دست کاری کند، دیگران هم حق ندارند با او بازی ناروایی کنند و... . باید از بسیاری از رفتارهای قبیح دور و برکنار باشد و در خود احساس شخصیت کند. او باید بداند که گاهی برخی در معاشرت با او قصد فریب و سوء استفاده دارند. پس باید آگاه باشد که قصد ناروای دیگران را نقش بر آب کند و پدر و مادر خویش را در جریان بگذارد.[2]
ادامه این بحث را در نوشتار بعد دنبال خواهیم کرد، ان شاء الله.


خودآزمایی


1- تربیت جنسی چیست؟ توضیح دهید.
2- چهار مورد از اطلاعات مورد نیاز در تربیت جنسی را بنویسید؟

 

پی‌نوشت‌ها

 

[1]  تربیت جنسى: مبانى، اصول و روشها از منظر قرآن و حدیث (فقیهى، على ‌نقى) ص 26.
[2] برگرفته از مقاله: راهنمای مشاوره برای پرهیز از خودارضایی (3)، منبع: مبلغان، خرداد و تیر 1389، شماره 129، حسین نقی زاده.

دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت
حجت‌الاسلام مسلم زکی‌زاده

برچسب ها: اخلاق خودارضایی
ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر: