اخلاق حسنه و اخلاق ذمیمه | مصادیق اخلاق خوب و زشت

پاره‌ای از اخلاق حسنه و اعمال صالحه

۱. ایمان به خدا
2. ایمان به پیغمبران
3. ولایت و محبت اهل بیت پیغمبر(ص)
4. نماز
5. روزه
6. زکات
7. خمس
8. حج
9. جهاد
10. احسان و نیکی به پدر و مادر
11. صله رحم
12. تحصیل علم و دانش
13. وفای به عهد
14. صدق و راستی
15. ادای امانت
16. عفت و پاک‌دامنی
17. تواضع و فروتنی
18. حیا
19. صبر
20. جوانمردی
21. کرم
22. ایثار
23. تقوا
24. عدالت
25. نوع پروری
26. دوست داشتن بندگان خدا
27. خوبی معاشرت با مردم
28. خوش سلوکی با اهل و عیال
29. تربیت اولاد
30. اعانت و یاری مظلومین و ستمدیدگان
31. نگه‌داری راز و سرّ مردم
32. نگاه‌داری یتیمان
33. کفالت بیوه زنان و عَجَزَه و ناتوانان
34. پرستاری و عیادت بیماران
35. مواسات با فقیران
36. رحم آوردن بر ضعیفان
37. احترام کردن از پیران
38. تشویق و توقیر نیکان و خدمتگزاران
39. سپردن مشاغل اجتماعی به اهل لیاقت و شایستگان
40. سیر کردن گرسنگان
41. سیراب کردن تشنگان
42. سوار کردن پیادگان
43. همکاری با اخیار و نیکان
44. تحصیل روزی حلال و تهیه شغل و کسب و کار
45. توسعه دادن بر اهل و عیال
46. یادگرفتن صنعت‌هایی که برای جامعه لازم است
47. اقتصاد و میانه‌روی در مخارج زناشویی و ازدواج
48. نظافت و پاکیزگی و رعایت بهداشت
49. قرض دادن
50. حوایج بندگان خدا را برآوردن
51. انواع خیرات و مبرّات از قبیل تأسیس دارالمساکین، و دارالایتام، و دارالعَجَزه و بیمارستان و درمانگاه
52. سعی در آسان کردن زندگی بر مردم
53. کوشش در بسط و توسعه علم و فرهنگ و بالا بردن سطح علم و اخلاق جامعه
54. تهیّه کار برای اشخاص بیکار
55. اصلاح ذاتُ البَین
56. حضور در مساجد و جماعات و مجامع دینی و علمی و تعظیم از شعائر مذهبی
57. دفع شرّ از مسلمانان
58. آماده بودن برای دفاع از حدود و مرزهای کشور اسلامی
59. تسلیم بودن در برابر مقررات و احکام الهی
60. هدایت و راهنمایی و نصیحت و خیرخواهی مردم
61. عفو و گذشت و امر به معروف و نهی از منکر.

برخی از انواع منکر و گناهان و اخلاق ذمیمه

1. شرک به خدا
2. قتل نفس و آدم‌کشی بی مجوّز شرعی
3. رنجاندن پدر و مادر
4. قطع رحم
5. ظلم و ستمکاری
6. خیانت
7. دروغ
8. نفاق و دورویی
9. تکبّر
10. حسد
11. غیبت
12. حبّ جاه و ریاست
13. حبّ دنیا
14. ریاکاری
15. سوء خلق
16. زنا و لواط و هر نوع اعمال شهوت از راه نامشروع
17. نسبت زنا و بی‌عفتی به کسی دادن
18. کینه مسلمانی را در دل گرفتن
19. ایجاد اختلاف و پراکندگی میان جامعه
20. خودداری از ادای شهادت
21. قسم دروغ یاد کردن
22. شهادت دروغ دادن
23. حقوق مردم را ضایع ساختن
24. عجب و خودبینی
25. کم فروشی
26. دزدی
27. رباخواری
28. شرب خمر و هر چیز مست کننده
29. قماربازی
30. تبذیر و اسراف مال
31. همکاری با اجانب و بیگانگان و دشمنان اسلام
32. گرویدن به ظلمه و ستمکاران
33. یاری و اعانت ظالم
34. بدعت نهادن
35. خودداری از ادای حقوق مردم با تمکّن
36. دشنام و ناسزا به مردم گفتن
37. مداخلات و تصرفات نامشروع در موقوفات
38. ساحری و شعبده‌بازی و جادوگری
39. مسلمانی را مسخره کردن
40. کسی را بی‌جهت خوار و خفیف و سبک نمودن
41. رشوه گرفتن و رشوه دادن
42. به ناحق میان مردم قضا و حکومت کردن
43. سوء استفاده از شغل و مقام خود نمودن
44. راه‌ها و شوارع را تنگ کردن
45. بی‌قیدی به مصالح اجتماعی
46. راهزنی و مخلّ امنیت و آسایش جامعه شدن
47. سخن‌چینی و نمّامی
48. فرار از جهاد
49. غش و تلبیس و تقلّب و کلاهبرداری
50. حقّ‌نشناسی
51. مال حرام خوردن
52. خوردن گوشت خوک و مردار و هر حیوان حرام گوشت و حیوانی که نام خدا در موقع ذبح آن برده نشده باشد
53. بیکاری و ولگردی
54. دخالت و تصرف عدوانی در اموال غیّب و قصّر و محجورین
55. کسب‌های حرام مانند فروختن و ساختن می و آلات قمار و لهو و لعب مثل نرد و شطرنج و ورق‌های قماربازی و تار و ساز و غیره
56. استعمال ظروف طلا و نقره
57. بی‌حجابی زنان
58. معاشرت‌های نامشروع مردان و بانوان همچنان‌که در این عصر در بین بعضی مرسوم شده
59. اذیت همسایه
60. نقض عهد و شکستن پیمان
61. مقام و منصبی را با فقدان صلاحیت عهده‌دار شدن
62. مال یتیم خوردن
63. از رحمت خدا نومید بودن
64. نماز یا یکی دیگر از واجبات را ترک کردن
65. اشتغال به ملاهی و لهو و لعب و استماع غنا و اصوات آلات طرب
66. فساد و اغتشاش و آشوب برپا کردن
67. راز کسی را فاش کردن
68. تفحص و جستجو از عیب مردم نمودن
69. آبروی مردم را ریختن و ترک امر به معروف و نهی از منکر.

خودآزمایی

1- 5 مورد از اخلاق حسنه و اعمال صالحه را نام ببرید.
2- 5 مورد از انواع منکر و گناهان و اخلاق ذمیمه را ذکر کنید.

دفتر نشر فرهنگ و معارف اسلامی مسجد هدایت

آیت الله العظمی لطف الله صافی گلپایگانی